Het molenaarsambacht is ingeschreven op de representatieve lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid bij UNESCO. Dat is vandaag (donderdag 7 december) bekend gemaakt tijdens de vergadering van het Comité van het UNESCO-verdrag in Zuid-Korea. Nederlandse molenaars namen ter plekke het goede nieuws in ontvangst.
Minister Ingrid van Engelshoven (Cultuur) zegt trots te zijn: “Het is fantastisch dat voor het eerst Nederlands immaterieel erfgoed is opgenomen op de lijst. Het molenaarschap is een prachtig ambacht dat door en door verweven is met ons land”.
Door inspanningen van Het Gilde van Vrijwillige Molenaars, Vereniging De Hollandsche Molen, Het Ambachtelijk Korenmolenaarsgilde en het Gild Fryske Mounders is het gelukt het molenaarschap op te nemen op de Representatieve Lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid bij UNESCO. In Zuid-Korea kreeg het Nederlandse nominatiedossier het stempel ‘voorbeeldig’.
Ontwikkeling
Sinds de 19e eeuw zijn veel molens tot stilstand gekomen. Met het stilzetten ging ook de kennis van het werken met molens verloren. Het ambacht van molenaar dreigde uit te sterven.
Tegenwoordig laten in ons land vijftig beroepsmolenaars en honderden vrijwillige molenaars de wind- en watermolens weer draaien. Er is een opleiding voor vrijwillig molenaar opgezet. Vrijwilligers spannen zich in om kennis over het ambacht van molenaar te delen met het grote publiek, zoals door de organisatie van de Nationale Molendag.
Van Engelshoven: “Immaterieel erfgoed kan alleen blijven bestaan, als het zich mee ontwikkelt met de tijd. Dat is precies wat de molenaars in Nederland doen. Ze hebben mooie plannen voor de toekomst”.
Verdrag
In 2012 heeft Nederland het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed geratificeerd. Immaterieel erfgoed bestaat uit tradities, rituelen, gebruiken en ambachten die mensen niet verloren willen laten gaan en die ze willen doorgeven aan volgende generaties.
Immaterieel erfgoed is dynamisch erfgoed en het beschermen ervan vraagt een andere aanpak dan het beschermen van monumenten en museumobjecten. Immaterieel erfgoed wordt gedragen door mensen en gaat mee met zijn tijd. Beschermen betekent dan ook levend houden en kennis en vaardigheden doorgeven.
Inventaris
Om voorgedragen te worden bij het UNESCO-verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed, moet het immaterieel erfgoed eerst op de Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland zijn geplaatst. De coördinatie van die inventaris is in handen van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN). www.immaterieelerfgoed.nl.
Foto: Blije molenaars verwelkomen het besluit dat hun ambacht is ingeschreven op de representatieve lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid bij UNESCO (foto Wim Giebels).