Drie detectorarcheologen hebben op een akker in het Noord-Hollandse Westwoud (gemeente Drechterland) bijna 90 zilveren munten gevonden. Ze dateren uit de periode 1542-1571 en zijn bijna alle voorzien van een afbeelding van de Spaanse vorst Filips II. Het Westfries Museum stelt 88 van deze munten vanaf 1 april tentoon.
De zilverschat van Westwoud bestaat vrijwel geheel uit hele en halve philipsdaalders, geslagen in de periode 1557 tot 1571. Tot de gevonden munten behoren een karolusgulden (1542-1552) en een henricusdaalder (1558-1568). Behalve de munten zijn resten gevonden van een zogeheten steengoed kannetje met eikenbladmotief. Waarschijnlijk zijn de munten daarin begraven.
Westwoud is een van de acht dorpen van de overwegend agrarische gemeente Drechterland midden in de historische driehoek Hoorn – Enkhuizen-Medemblik.
5-sterrenvondst
Michiel Bartels, directeur van de dienst Archeologie West-Friesland, spreekt van een 5-sterrenvondst, vanwege de hoeveelheid, de zeldzaam goede conditie van de munten en de maatschappelijke en historische context.
Het Westfries Museum deed onderzoek naar de tijd waarin de munten in de grond belandden. De jongste munt dateert uit 1571. Dat is volgens Ad Geerdink, directeur van het Westfries Museum, een aanwijzing dat de muntschat ín of kort ná dat jaar begraven is.
“Ze werpen een fantastisch licht op de dynamische periode 1570-1575, het begin van de grote bloeitijd van Hoorn en Enkhuizen. Er was sprake van religieuze spanningen, geuzenterreur, plundering en brandstichting, niets ontziende Spaanse belastingmaatregelen en strafexpedities. We zeggen vaak dat de Spanjaarden de kwaden waren en de geuzen de goeden, maar zo simpel lag het niet”.
Gevangen tussen twee kwaden
De komst van de Oranjegezinde geuzen was voor het West-Friese platteland ongekend zwaar. Omdat de geuzen geen soldij kregen, persten zij de bevolking af met grof geweld. Als zij hun zin niet kregen dreigden ze de boeren met ophanging. Wie tegenstand bood, werd gemarteld of mishandeld. Aan werken kwamen de arme boeren nauwelijks meer toe.
In 1573 dreigde een Spaanse strafexpeditie om de opstandige steden een lesje te leren. Geerdink: “In feite zaten de West-Friese boeren gevangen tussen twee kwaden. Onder die omstandigheden is het te begrijpen dat een arme boer in Westwoud op een dag besluit zijn kapitaal in een pot te stoppen en te begraven in afwachting van betere tijden”.
Zilverschat blijft bijeen
Twee van de drie vinders hebben hun munten voor twee jaar in bruikleen gegeven aan het Westfries Museum. De derde liet zijn vondst veilen. Het museum heeft de 38 munten met steun van de Vrienden van het Westfries Museum kunnen aankopen.
De presentatie Verborgen voor de geuzen – De zilverschat van Westwoud is van 1 april tot 1 september te zien in het Westfries Museum. Adres: Roode Steen 1, 1621 CV Hoorn.