De watertorenprijs 2020 is toegekend aan de transformatie van de toren van Nieuw-Lekkerland tot twee woningen, zo heeft het bestuur van de Nederlandse Watertoren Stichting (NWS) vandaag (vrijdag 30 oktober) bekend gemaakt. De jaarlijkse award voor opmerkelijk industrieel erfgoed wordt uitgereikt aan eigenaren van de ‘beste, recent opgeleverde herbestemde watertoren’, in dit geval Sven en Lennart de Jong.
Tien jaar geleden kochten de twee neven het bijzondere bouwwerk in Nieuw-Lekkerland voor circa 200.000 euro. Ze kenden het uit hun jeugd omdat ze erin speelden. Na aankoop hebben ze het vrijwel geheel in zelfwerkzaamheid verbouwd voor een bedrag, vergelijkbaar met de aankoopprijs.
De watertorenprijs van de NWS – de eer en een plaquette – is ingesteld om het kwaliteitsniveau van herbestemmingen van watertorens te bevorderen door goede voorbeelden voor het voetlicht te brengen.
Als een handschoen
De toren Nieuw-Lekkerland en de buitenruimte zijn door de neven De Jong en hun echtgenotes naar eigen smaak ingericht en passen de gezinnen met hun kinderen naar het zich laat aanzien als een handschoen.
Basis van de geslaagde herbestemming is het krachtige ontwerp van Ruud Visser en Fumi Hoshino. Grote verdiepingshoge raampartijen gericht op het uitzicht over rivier de Lek en de polder dragen volgens de NWS bij aan de kwaliteit van de ruimten in de toren en sluiten naadloos aan bij het robuuste uiterlijk.
De stichting noemt het ‘bijzonder verfrissend’ om te zien dat een inspirerende herbestemming op economische wijze tot stand kan worden gebracht.
Historie
De watertoren van Nieuw-Lekkerland is in 1915 naar ontwerp van Arie Visser neergezet door aannemer Visser & Smit uit Papendrecht. Dat bedrijf bouwde in de loop van de tijd 23 watertorens, voornamelijk in Zuid-Holland en Brabant.
De 34 meter hoge toren in Nieuw-Lekkerland heeft een betonnen holbodemreservoir met een inhoud van 400 kubieke meter, geplaatst op een betonnen draagskelet. Dat skelet is dichtgemetseld, zodat sprake is van een gesloten zeshoekige onderbouw.
In het centrum van de helft van de dichtgemetselde vlakken zitten kleine vierkante raampjes die op hun punt staan. Het is de enige frivoliteit in het uiterlijk, voor het overige is het bouwwerk strikt functioneel. De toren, opgetrokken aan de voet van de Lekdijk, markeert het begin van de bebouwde kom aan de oostkant van Nieuw-Lekkerland.
Van ver zichtbaar
Mede door zijn ligging aan de Lek en de witte kleur is de toren van ver zichtbaar; het is een karakteristiek oriëntatiepunt voor de wijde omgeving.
De aanpassingen voor de nieuwe functie passen volgens de NWS uitstekend bij het gebouw. Meest in het oog springen de ramen. De openingen ervan sluiten aan bij de bouwkundige structuur en vervangen een dichtgemetseld segment van zo’n zes bij viereneenhalve meter of ze vervangen een langgerekte strook aan de zijkant over de volle hoogte van het dichtgemetselde vlak.
De verdiepingshoge puien bieden de bewoners een spectaculair uitzicht en voorkomen dat de ruimten een claustrofobisch karakter krijgen, wat in watertorens nog wel eens het geval kan zijn. De onderbouw van de toren kent van oorsprong drie verdiepingen van elk ruim 6 meter hoog. Tussen de bestaande vloeren zijn nieuwe vloeren gemaakt. Sinds de verbouwing telt de toren zes verdiepingen met daarboven, direct onder het reservoir, de lekvloer.
Wonen op etages
Beneden bevinden zich de gezamenlijke entree en een werkplaats. De drie etages daarboven vormen de ene woning, de bovenste drie de andere.
De typerende vierkante raampjes zitten net boven of onder de nieuwe vloeren en vormen volgens het bestuur van de NWS een karakteristiek detail in het interieur. Gedurende de uitvoering is het ontwerp op hoofdlijnen gevolgd.
“Onder meer vanwege de gewijzigde woonwensen van beide neven zijn aanpassingen gepleegd die hier en daar tot een minder sterk functioneel en ruimtelijk concept hebben geleid”, zegt de Nederlandse Watertoren Stichting, “Daar staat tegenover dat de basisingrepen zo sterk zijn dat de overall kwaliteit overeind blijft én dat de bewoners enorm trots kunnen zijn op hun geheel zelf gerealiseerde woningen die perfect aansluiten bij hun wensen”.
Foto: Oktober 2020 Nederlandse Watertoren Stichting www.watertorens.nl info@watertorens.nl