Het vliegtuigje dat op 5 mei 1945 landde aan de Stadionkade in Amsterdam is terecht. De machine staat in een overvolle loods in Noord-Holland, en verkeert in verrassend goede staat. De eigenaar bezit de originele logboeken nog.
Het vliegtuigje is gevonden door Arno van der Holst, oud-directeur van luchtvaartmuseum Aviodrome, die al ruim een kwart eeuw op zoek is naar vliegtuigen met een verhaal. Vorig jaar stuitte hij tijdens een van zijn zoektochten op een originele Auster, een tweepersoonsvliegtuigje dat werd ingezet voor verkenningsvluchten.
De betreffende machine heeft nog steeds de dubbele brandstoftank die nodig was om non-stop over de Noordzee naar Londen te vliegen. De landing in Amsterdam was een van de eerste concrete tekenen van de aanstaande bevrijding van de stad.
Landing op Stadionkade
Verder speurwerk in de archieven van het Nationaal Instituut Militaire Historie in Den Haag bracht een deel van de geschiedenis tot leven.
In de vroege ochtend van 5 mei 1945 werd het vliegtuigje in de hoofdstad aan de grond gezet. Bijzonder, want hoewel Nederland officieel bevrijd was, waren Amsterdam en omgeving nog in handen van de Duitsers. De Auster landde op het zandveld aan de Stadionkade, om, in het geheim, majoor Kamphuis op te halen, die vermoedelijk belangrijke informatie had. Bronnen over deze geheime missie zijn schaars en het precieze verhaal van de eerste landing op de Stadionkade is nog niet bekend.
Comité zoekt bronnen
Nog voor de intocht van de geallieerden in Amsterdam, zo melden andere bronnen, was er een tweede vlucht op 6 mei 1945. Kapitein Nienhuis landde met een Auster-vliegtuigje op de Stadionkade om op bezoek te gaan bij familie (zo vertelde hij de aanwezige pers).
Zijn landing werd vervolgens uitgebreid beschreven in alle verzetskranten. Tegen Het Parool had Nienhuis gezegd dat hij dacht dat het wel veilig zou zijn: “De Duitsers hebben zich toch overgegeven?”
Om erachter te komen wat het verhaal precies is, en welke informatie majoor Kamphuis mogelijk zou hebben, is het Amsterdams 4 en 5 mei comité op zoek naar bronnen en verhalen over en ooggetuigen van de landingen op de Stadionkade, óók na de geallieerde intocht in Amsterdam.
Terug
Op het ogenblik wordt geprobeerd het vliegtuigje op 5 mei te presenteren op het Museumplein, waar dan de grootste Vrijheidsmaaltijd van de stad wordt gehouden in het teken van de ‘Nieuwe Tijd’.
Die Nieuwe Tijd is de periode kort na de Tweede Wereldoorlog, waarin we – na de horror van de oorlog – stad en geest opnieuw opbouwden, en waarin het fundament werd gelegd voor de Universele Rechten van de Mens en de Europese eenwording. Tijdens ruim 75 Vrijheidsmaaltijden in Amsterdam vieren circa 10.000 mensen de vrijheid en voeren kleine of grote gesprekken over de manier waarop we die georganiseerd hebben.
Programma 4 en 5 mei
De Vrijheidsmaaltijd is een initiatief van het Amsterdams 4 en 5 mei comité en onderdeel van meer dan 300 programma’s van herdenkingen, theater na de Dam, open joodse huizen en huizen van verzet, herdenkingsconcerten, films, rondleidingen en bevrijdingsfestivals. Kijk voor het programma op www.4en5mei.amsterdam
Foto: De Auster AOP Mk.3 van No. 6 (Dutch) Auster Squadron na landing in Amsterdam (foto collectie Fotoafdrukken Koninklijke Luchtmacht).