De beuken aan de Broekhuizerlaan in Leersum blijven staan. Er was vergunning aangevraagd om de bomen gefaseerd te kappen, maar dat stuitte op verzet. Constructief overleg tussen de eigenaren, betrokken burgers en de gemeente Utrechtse Heuvelrug leidde tot een voorbeeldige oplossing, die mogelijk ook elders in den lande kan worden geïntroduceerd.
Een nieuw opgerichte particuliere stichting onder voorzitterschap van Urgenda-directeur Marjan Minnesma is belast met het beheer van een deel van de Broekhuizerlaan. Daarmee lijkt de toekomst van de levende monumenten veilig.
Actie
Op 24 juli 2020 voerden vertegenwoordigers van Urgenda, de Partij voor de Dieren, GoedVolk, de Bomenridders, Kappen met Kappen en boomchirurg J’ørn Copijn nog een dag lang actie tegen de voorgenomen kap van de ongeveer duizend bomen op en rond de rijksmonumentale Broekhuizerlaan.
Minnesma was zo onder de indruk dat ze spontaan hulp aanbood. Na de omvangrijke schade die de valwind op 18 juni aanrichtte aan het bomenbestand in de regio, is oprichting van de stichting volgens haar van nog grotere betekenis.
Vitaal belang
De Stichting Behoud en Beheer Broekhuizerlaan beheert na anderhalf jaar voorbereiding het deel van de Broekhuizerlaan tussen de Donderbergrotonde en het toegangshek van Parc Broekhuizen. Behoud van de bomen daar is volgens voorzitter Minnesma van vitaal belang vanwege hun positieve effect in tijden van klimaatcrisis en hun bijdrage aan biodiversiteit.
“De bomen aan de Broekhuizerlaan zijn prachtig en juist vanwege hun ouderdom ecologisch enorm waardevol. Ik ben blij dat het gelukt is ze te behouden. De valwind medio juni was natuurlijk de ultieme test. Ons deel van de laan is daar goed doorheen gekomen. Het bewees het gelijk van de analyse per boom. Bomen die er slecht voor stonden gingen om, de rest hield stand”.
Veiligheid
De Stichting Behoud en Beheer Broekhuizerlaan heeft naar eigen zeggen veiligheid van de omgeving hoog in het vaandel. “Daarom zijn we in september al begonnen met een grote onderhoudsbeurt. Gevaarlijke bomen, of delen ervan worden verwijderd”, verklaart Minnesma.
“Jaarlijks wordt deskundig onderzoek gedaan naar de bestaande conditie. Daarnaast heeft een boomadviesbedrijf van ons opdracht gekregen een beheerplan op te stellen voor de komende 25 jaar. Waar nodig worden oude beuken vervangen door jonge exemplaren, zodat gelijktijdig aan herstel van de laan wordt gewerkt”.
Verantwoordelijk wethouder Chantal Broekhuis (Natuur) van de Utrechtse Heuvelrug is opgetogen over de vernieuwende aanpak. “Dit burgerinitiatief, dat met alle relevante partijen heeft gesproken om de beuken op een veilige manier te behouden, waardeer ik zeer”.
Voorbeeldig
De voorvrouw van Urgenda op haar beurt hoopt dat het initiatief in Leersum elders in Nederland navolging zal vinden. “Wij delen als stichting graag onze kennis. Niet alleen wat betreft toekomstbestendig en biodiversiteitsbevorderend beheer, maar ook over de gekozen constructie. Belastingtechnisch bijvoorbeeld loop je tegen allerlei dingen aan die wij inmiddels naar tevredenheid hebben geregeld”.
‘Inspirerend’ noemt Minnesma de tijd die nodig was om de stichting van de grond te tillen. “De afgelopen anderhalf jaar heb ik veel bijgeleerd. Ik heb een cursus gevolgd en met experts gesproken over bomen, over schadelijke en onschadelijke zwammen, de waarde van de humuslaag en van holen in bomen. Wie waar nestelt en waarom. Allemaal heel interessant”.
Doneren
Secretaris van de nieuwe stichting is Annelies Henstra. Vanuit de bewonersgroep Behoud Bomen en Bos Utrechtse Heuvelrug zet zij zich al langer in voor bescherming van bomen in de regio. “Als bewoner wil ik niet alleen protesteren tegen bomenkap, maar ook daadwerkelijk verantwoordelijkheid nemen voor wat mij lief is”.
Op de website broekhuizerlaan.nl geeft de stichting achtergronden over de wijze waarop de laan vanaf nu beheerd wordt, en worden vragen beantwoord die onder inwoners leven. Henstra: “Wie zich betrokken voelt bij deze prachtige laan, kan helpen door de stichting financieel te steunen. Zie hiervoor de website”. www.broekhuizerlaan.nl.
Bron: Edith Hazelzet, Nieuwsblad De Kaap, 9 februari 2022.