De restauratiewerkzaamheden aan de grenspalen in het Bargerveen in de provincie Drenthe zijn afgerond. De palen zijn opgeknapt teruggeplaatst op hun oude plek. Het natuurpark Moor – Veenland voorziet de gerestaureerde bakens volgend jaar van een informatiebord met daarop een beschrijving.
Vanwege de corona-pandemie is de officiële onthulling door Duitse en Nederlandse bestuurders niet doorgegaan.
Steun provincie
Ooit werd de grens tussen Nederland en Duitsland in het grote Bargerveen gemarkeerd met elf grenspalen. Het toen nog kletsnatte terrein maakte een bijzondere constructie noodzakelijk. Veel van die grenspalen zijn inmiddels verdwenen.
De restauraties aan enkele andere zijn met steun van de provincie Drenthe, in het kader van het project Bargerveen-Schoonebeek, uitgevoerd.
Behouden
De palen op de oude grenskade in het Bargerveen verkeerden tot voor kort in zeer slechte staat. Met het recente herstel, een wens van amateurhistoricus Herman Posthumus uit Emmen, zijn ze voor toekomstige generaties behouden.
Vroeger bepaalde de natuur waar de grens was, maar toen er duidelijke afspraken werden gemaakt over van wie welke grond was, kwamen er palen om de grens af te bakenen. “Het zijn monumenten van het verleden, daar moet je zorgvuldig mee omgaan”, vindt Posthumus.
Provinciaal monument
Een van de opgeknapte objecten is grenspaal 160-I, een provinciaal monument van meer dan 100 jaar oud. Hij is teruggeplaatst aan de rand van het Bargerveen, tussen Zwartemeer en Nieuw-Schoonebeek.
160-I bestaat uit een bakstenen omhulsel met aan de binnenkant een grijze paal van Bentheimer zandsteen. De hele constructie stond op houten palen. Die waren echter dusdanig aangetast, dat ze waarschijnlijk op korte termijn zouden afbreken. Inmiddels zijn nieuwe palen van vijf meter lang in de bodem op de vaste zandlaag geplaatst. Dat was nodig om te voorkomen, dat de palen na verloop van tijd zouden wegzakken in het veen.
Weer in oorspronkelijke staat
160-I is in zijn oorspronkelijke staat teruggebracht. Er is op zoek gegaan naar de juiste bakstenen hiervoor. De bovenste lagen (omhulsel) en de voegen waren verdwenen. Die zijn opnieuw aangebracht. Ook is de grenspaal geconserveerd om hem bestand te doen zijn tegen wind en regen.
Daarnaast is een nieuwe fundatie aangelegd met de duurzame houtsoort cloeziana. De fundatie (van hout) was 100 jaar geleden niet zichtbaar, want het bakstenen omhulsel stond op het maaiveld. Maar door verdroging en het inklinken van het veen kwam het bovenste deel van de houten palen bloot te liggen en is gaan rotten.
Grenspaal 160-I is (net als twee andere grenspalen) op dezelfde hoogte geplaatst als 100 jaar geleden. Het bovenste gedeelte van de houten palen blijft daardoor zichtbaar.
Foto: Grenspaal 160-I na restauratie, gereed voor plaatsing (foto Herman Posthumus).