Erfgoed Gelderland reikt op 27 mei voor de derde keer de Gelderse Roos Prijs uit, de provinciale onderscheiding voor erfgoedprojecten of activiteiten met impact. De editie 2024 staat volledig in het teken van het betrekken van jongeren (13 tot en met 30 jaar) bij Gelders erfgoed. Hoe doe je dat op creatieve en/of duurzame wijze?
De jury, dit jaar volledig bestaand uit jongeren, heeft uit tien inspirerende pitches drie projecten gekozen die kans maken om de prijs in ontvangst te nemen: het kunstproject Reflection van Museumpark Orientalis, het oral history-project Spraakmakend verleden van het Regionaal Archief Rivierenland en de organisatie en het beleid van Museum Villa Mondriaan.
Erfgoed Gelderland zet met de Gelderse Roos Prijs projecten in de spotlights die voorbeeldstellend kunnen zijn voor andere erfgoedorganisaties, want van elkaars successen kun je leren.
Kunstwerk zorgt voor verbinding
Als een Perzisch tapijt dreef het kunstwerk Reflection tijdens het jaarlijkse Feest van Licht op het water voor het Arabisch dorp in Museumpark Orientalis in de gemeente Berg en Dal. Het kunstproject maakte indruk op de jury doordat het mensen van diverse achtergronden en maatschappelijke lagen samen wist te brengen.
Onder begeleiding van de Stichting ElanArt, die als missie heeft jonge vluchtelingen te inspireren, motiveren en activeren, werd het kunstwerk gemaakt. Jongeren van verschillende scholen, zoals de HAN en het ROC, evenals jongeren uit diverse AZC’s, gingen samen aan de slag met het beschilderen van gerecycled hout. Vanuit niets werd samen iets gecreëerd.
Volgens de jury is Reflection een krachtig visueel kunstwerk dat nieuwe bezoekers naar het museumpark trok en een breed publiek wist te raken. “De basisvorm, een Perzisch tapijt, sluit naadloos aan bij de gekozen plaats op het terrein van Museumpark Orientalis, en versterkt zo het Gelders erfgoed en het verhaal dat daar te beleven is”.
Interviews over Molukse geschiedenis
Voor het oral history project Spraakmakend verleden werkte het Regionaal Archief Rivierenland samen met de Tielse Molukse stichting Buah Hati en het Lingecollege. “De kracht van Spraakmakend verleden ligt in het vermogen om mensen met elkaar in gesprek te brengen”, oordeelt de jury, “het zorgt voor ontmoetingen die anders wellicht niet hadden plaatsgevonden”.
Jongeren leggen in het project persoonlijke herinneringen van ouderen vast in interviews over de geschiedenis van de Molukse gemeenschap van Tiel en Culemborg. Het project draagt bij aan het bewaren van deze herinneringen én zorgt ervoor dat de jeugd van nu zich kan inleven in de jongeren van toen.
De jury ziet voor het project uitbreidingsmogelijkheden, bijvoorbeeld naar andere doelgroepen, klassen en schoolniveaus. Door een goede voorbereiding, les over de inhoud én over interviewtechnieken, kwamen de leerlingen beslagen ten ijs. Leuke toevoeging is de betrokkenheid van schrijver Ronald Giphart die de scholieren hielp met het voorbereiden van de interviews. Ook gaf hij een schrijfworkshop.
Jong, innovatief en talentvol
Het is in Winterswijk dat de schilderscarrière van Piet Mondriaan begon; hij woonde van zijn achtste tot zijn twintigste levensjaar in het Achterhoekse dorp. Museum Villa Mondriaan toont aan de hand van het vroege werk van de kunstenaar zijn ontwikkeling tot internationaal erkende meester en trekt een parallel met de vernieuwers van vandaag.
Die lijn is terug te zien in beleid en organisatie van het museum. Onder leiding van de jongste museumdirecteur van Nederland (26 jaar) geven twee juniordirecteuren en één juniorconservator vorm aan het museum. “Villa Mondriaan is een mooie best practice voor andere organisaties waar het gaat om het betrekken van jongeren”, vindt de jury. “Door jeugd een actieve rol te geven in de volledige organisatie, is aangetoond hoe waardevol de inbreng van jonge generaties kan zijn”.
Met het beleid vergroot het museum de betrokkenheid van jongere doelgroepen bij erfgoed en kunst, én biedt het museum tevens een frisse en innovatieve kijk hierop. De jury moedigt Villa Mondriaan aan om haar beleid en ideeën te blijven delen met andere organisaties. “Haar focus op vernieuwing en innovatie, creëert een cultuur van voortdurende groei en ontwikkeling”.
Gelderse Roos Prijs 2024
Ieder op geheel eigen wijze laten deze drie initiatieven volgens Erfgoed Gelderland zien dat het betrekken van jongeren leidt tot vernieuwing. Ook onderstrepen de initiatieven de kracht van samenwerking en creativiteit. De uitreiking van de Gelderse Roos Prijs op maandag 27 mei is toegankelijk voor de genomineerden, inzenders van deze editie en leden van Erfgoed Gelderland.
Zie ook erfgoedgelderland.nl/gelderse-roos-prijs
Foto: Juniordirecteuren van Museum Villa Mondriaan in Winterswijk (foto Museum Villa Mondriaan).