Het zit Rutger Snoek, expert Vastgoed en Infrastructuur bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), niet lekker: hoogwaardig dubbelglas dat als glazen potje eindigt. Dat moet en kan anders, meent hij. “Laten we nadenken over technieken om hergebruik te vergemakkelijken”. Het Nationaal Archief is testlocatie.
Het maken van nieuw dubbelglas vreet energie. Smeltovens tikken tijdens het productieproces de 1.500 graden aan. Bovendien kost het maken van nieuwe ramen grondstoffen als soda, kalk en zand. Daarnaast wordt het specifieke zand dat nodig is voor zuiver glas schaarser.
Al deze nadelen zetten Snoek een paar jaar geleden aan het denken. “Stel dat je vensterglas direct kan hergebruiken, net als hout? Glas dat we tijdens verbouwingen uit gebouwen halen, eindigt nu vaak in pindakaaspotten en colaflessen”.
Creatief hergebruik
Toen Snoek zijn idee om glas circulair toe te passen voorlegde aan een glasverwerker, werd hij niet serieus genomen. “De leverancier moest bijna lachen en zei dat mijn idee economisch niet haalbaar was. Hij raadde me aan een keer met eigen ogen de productie van glas te bekijken”.
Eenmaal in de fabriek viel het Snoek op dat het productieproces eigenlijk heel simpel is: “Er komen bijna geen machines aan te pas en kit functioneert simpelweg als plakmiddel in de ruitconstructie. Het drong tot me door dat de manier waarop we ruiten maken, problemen oplevert voor hergebruik”.
Snoek gaf niet op. Hij kwam in contact met onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam (HvA). “Zij doen praktisch onderzoek naar hergebruik van glas onder voorwaarde de opgedane kennis te delen met de markt. Het RVB zit met de hogeschool in een consortium en stelt het Nationaal Archief beschikbaar als testlocatie”.
Jargo Glas
Het circulaire, dubbele glas wordt gemaakt door leverancier Jargo Glas. Deze fabriek is aangehaakt in het consortium en leert samen met het Rijksvastgoedbedrijf waardevolle lessen van het pilotproject.
“In elk gebouw zit glas, maar tot voor kort dachten we nooit na over het hergebruik. Het RVB bekijkt samen met de HvA manieren waarop dat toch kan. Tijdens dit onderzoek liepen we tegen problemen aan; de praktijk blijkt ingewikkeld. Ook moeten we nadenken over nieuwe productietechnieken om hergebruik aan de voorkant te vergemakkelijken”.
Niet optimaal
De innovatie van Jargo Glas – hergebruik van glas bespaart materialen en reduceert vervuilende uitstoot – is mooi. Maar het uit elkaar halen van isolatieglas en het op dezelfde manier weer in elkaar zetten, blijkt niet optimaal.
Volgens Snoek is er een uitweg: “Vacuümglas is een goed alternatief voor standaard isolatieglas. Door het ontbreken van de kitafdichting, gaat dit type bijna drie keer langer mee dan normaal isolatieglas. Daarnaast zijn er veel kansen in het opwaarderen van bestaande ruiten. Waar we naartoe willen is dat we glas dat het einde van zijn levensduur heeft bereikt, tijdens renovatie van een pand op de bouwplaats opwaarderen”.
VS
In Nederland is deze hoogwaardige techniek er nog niet, in de VS wel. Bij renovatie aan het Empire State Building in New York City zijn ter plekke ruiten opgewaardeerd en teruggeplaatst.
Sommige apparatuur in de fabriek van Jargo Glas lijkt bedoeld voor een ruimtemissie naar Mars. Vandaag staat de productie van het secundair glas voor in het Nationaal Archief op de planning. “Wij hebben de opdracht gekregen van het RVB om zes dubbele ruiten aan te leveren”, zegt eigenaar Jor Zacharias tijdens een rondleiding. “Het vensterglas dat we hergebruiken voor in het Nationaal Archief, hebben we geoogst uit een verzorgingstehuis een paar kilometer verderop”.
Foto: Rutger Snoek: “We moeten nadenken over het vergemakkelijken van hergebruik” (foto Erik Jansen).