Tijdens verbouwingswerkzaamheden aan de Oudegracht 245 in Utrecht is een groot en uniek gangenstelsel opengemaakt. Het betreft een bakstenen riool uit de 17e eeuw, onder het gebouwencomplex waarin tot 2013 poptempel Tivoli was gehuisvest. De verbouwing van de panden maakte het riool opnieuw toegankelijk.
De gemeente Utrecht brengt het stelsel, waarvan het bestaan al sinds de jaren tachtig bekend was, met 3D-scans uitgebreid in kaart. Kenners achten de vondst van groot belang voor de geschiedenis van deze plek in het hart van de Domstad.
Gangen met een luchtje
Het gangenstelsel is ongeveer vijftig meter lang, een meter breed en op sommige punten tot drie meter hoog. Het wordt ook tegenwoordig nog als riool gebruikt, zij het nu via buizen. Verantwoordelijk wethouder Rachel Streefland (Erfgoed, inclusief werven) vindt het ‘ontzettend gaaf’ dat de verbouwing de kans biedt om ligging en uiterlijk van het riool nauwkeurig in kaart te brengen. “Zo maken we erfgoed beleefbaar, voor huidige en toekomstige generaties”. De gebouwen van het oude Tivoli zullen mettertijd onder meer in gebruik worden genomen als hotel.
Burgerweeshuis
Het rioolstelsel is gebouwd toen het voormalige regulierenklooster ter plaatse aan het begin van de 17e eeuw werd ingericht als burgerweeshuis. Dat het riool goed gebruikt is weten we van een vermelding in de archieven: in 1838 hadden vijf man maar liefst 19 dagen nodig om het riool leeg te scheppen.
Vanaf de middeleeuwen kregen huizen een riool. Voornamelijk voor waterafvoer, maar ook voor het afvoeren van afval en uitwerpselen. Om de stad leefbaar te houden was lozen op de grachten niet de bedoeling. Pas in de 20e eeuw kreeg de Utrechtse binnenstad overal riolering. In de eeuwen ertussen werden uitwerpselen opgeslagen in beerputten, beerkelders en dus ook in hoge riolen onder gebouwen en binnenplaatsen.
Foto: De gemeente Utrecht brengt het gangenstelsel, waarvan het bestaan al sinds de jaren tachtig bekend was, met 3D-scans uitgebreid in kaart.