Met het citizen science project Erfgoed Gezocht hebben Erfgoed Gelderland en de Universiteit Leiden, Faculteit der Archeologie, de European Heritage Award/Europa Nostra Award 2022 gewonnen in de categorie wetenschap.
Erfgoed Gezocht is een grootschalig burgerwetenschapsproject op het gebied van archeologie waarmee iedereen kan bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek. Duizenden deelnemers speurden op hoogtekaarten van de Veluwe mee naar nog onbekende archeologische resten, zoals grafheuvels, raatakkers (prehistorische akkercomplexen) en houtskoolmeilers.
Bescherming en nieuwe inzichten
De enorme hoeveelheid nieuwe informatie die het project genereerde wordt gebruikt om het archeologisch erfgoed beter te beschermen en geeft nieuwe inzichten in de prehistorische samenleving.
De betrokkenheid van het brede publiek en actieve burgerparticipatie is volgens de organisatie van de competitie niet alleen basis van het succes, maar heeft ook geleid tot grotere bewustwording en waardering van het uitzonderlijke archeologische erfgoed dat Nederland rijk is.
‘Opwindende stap voorwaarts’
“Archeologie wordt voortdurend bedreigd door menselijke invloeden en krijgt steeds meer te maken met vernietiging door klimaatverandering”, verklaart de jury in zijn rapport.
“Erfgoed Gezocht heeft aangetoond dat burgers een actieve rol kunnen spelen bij de bescherming van cultureel erfgoed door kennis te creëren, en dat hierdoor duurzame relaties op lange termijn kunnen worden opgebouwd met vakmensen en de bredere gemeenschap. Deze combinatie van gemeenschapsvorming en geavanceerde technologie is een opwindende stap voorwaarts voor archeologie- en erfgoedprojecten”.
Vervolgprojecten
Het nu bekroonde succes van Erfgoed Gezocht op de Veluwe heeft inmiddels geleid tot een aantal vervolgprojecten:
- Erfgoed Gezocht op de Utrechtse Heuvelrug in samenwerking met Landschap Erfgoed Utrecht;
- Erfgoed Gezocht Junior, een variant voor 8- tot 14-jarigen, ontwikkeld in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE);
- Veldonderzoek door Erfgoed Gezocht-vrijwilligers en studenten archeologie van de Universiteit Leiden om gevonden grafheuvels te controleren (mogelijk gemaakt door het Cultuur- en Erfgoedpact Noord Veluwe en het Fonds voor Cultuurparticipatie).
Erkenning
In totaal hebben ruim 7.000 mensen actief meegewerkt aan het burgerwetenschapsproject.
Gelders gedeputeerde erfgoed Peter Drenth: “Onze provincie ondersteunt Erfgoed Gezocht omdat we geloven in vrijwilligers. Nu het in de praktijk enorm aanslaat, ben ik extra trots op dit initiatief. De prijs is een erkenning voor al degenen die belangeloos bijdragen aan het vertellen van het Gelderse verhaal”.
Prijsuitreiking
De prijzen worden de winnaars op 26 september uitgereikt in de Tsjechische hoofdstad Praag tijdens de European Heritage Awards Ceremony in de onlangs gerestaureerde Staatsopera.
De presentatie is in handen van Mariya Gabriel (Eurocommissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd) en Europa Nostra’s executive president Hermann Parzinger.
Foto: Vrijwilligers aan de slag voor Erfgoed Gezocht.