Het verwaarloosde Fort Crèvecoeur heeft de definitieve Europese Lijst van ‘7 Most Endangered sites’ gehaald. Dat is vandaag (dinsdag 29 maart) bekendgemaakt door Europa Nostra. Op de lijst staan zeven Europese plaatsen waar erfgoed wordt bedreigd. Het eeuwenoude verdedigingswerk in Den Bosch is op voordracht van Heemschut op de lijst beland.
Het fort, eigendom van het ministerie van Defensie, verkeert ernstig in verval. De gemeente ’s-Hertogenbosch maakt zich al jaren zorgen om het rijksmonument en geeft steun aan de actie om het fort te behouden, te herstellen en open te stellen.
Fort Crèvecoeur, onderdeel van de Zuiderwaterlinie, speelde een belangrijke rol in de ontstaansgeschiedenis van Nederland. Het behoort tot de weinige bewaard gebleven forten uit de Tachtigjarige Oorlog. Crèvecoeur omvat 40 hectare militair erfgoed, waaronder aarden wallen met grachten, kazematten, een kruitmagazijn en een sluis. Alle verkeren in slechte staat.
Eerste stappen voor behoud
Ondanks jarenlange pogingen om te komen tot het noodzakelijke onderhoud, zijn vanuit Defensie tot voor kort geen stappen gezet tot het daadwerkelijk nemen van maatregelen. De voordracht voor de Europese lijst bedreigde locaties en de bijkomende (inter-)nationale aandacht hebben daar verandering in gebracht.
Wethouder Huib van Olden (Erfgoed) van Den Bosch: “Gelukkig komt Defensie nu in beweging om dit unieke monument te behoeden voor verder verval. Maar behoud alleen is niet voldoende. Het zou mooi zijn als het ministerie doorpakt en overgaat tot restauratie van de aardwerken, de gracht en de kruitmagazijnen en het terrein ruimhartig openstelt voor publiek. Mijn toekomstdroom is dat de waterverbinding van ‘s-Hertogenbosch naar de Maas die ooit dwars door het fort liep, weer hersteld wordt”.
Het terrein van Crèvecoeur is inmiddels beschermd door een hekwerk; veel groen is teruggesnoeid. Over de gebouwen wordt een steigerconstructie met folie geplaatst als tijdelijke maatregel om de gebouwen te beschermen tegen weersinvloeden. Eind april worden verdere afspraken gemaakt over de daadwerkelijke restauratie en plannen voor de toekomst.
Europa Nostra
De lijst van zeven meest bedreigde erfgoedlocaties wordt jaarlijks opgesteld door Europa Nostra. Doel is belangrijk bedreigd erfgoed te signaleren en burgers en betrokken partijen te mobiliseren om dit te redden. De erfgoedorganisatie heeft het programma opgezet in samenwerking met de Europese Investeringsbank.
Foto: Fort Crèvecoeur in Den Bosch verkeert ernstig in verval (foto erfgoedvereniging Heemschut).