De bezoekerscentra van de Koloniën van Weldadigheid in Nederland en België hebben het Europees Erfgoedlabel ontvangen. De onderscheiding wordt sinds 2013 toegekend aan locaties vanwege hun symbolische waarde voor Europa, hun rol in de Europese geschiedenis en de activiteiten die zij organiseren.
De zeven Koloniën van Weldadigheid vormen een transnationale thematische reeks bestaande uit Frederiksoord, Wilhelminaoord, Willemsoord, Ommerschans en Veenhuizen in Nederland en Wortel en Merksplas in België.
Uitreiking
De officiële award ceremony was op maandag 13 juni in Brussel, in aanwezigheid van vertegenwoordigers van alle nieuwe Europese erfgoedlabellocaties. Mariya Gabriel, eurocommissaris voor Onderwijs, Cultuur, Jeugd en Sport, kende de labels toe. Het gaat om locaties van twee opeenvolgende selectiejaren, 2019 en 2021, omdat de vorige uitreiking niet door kon gaan vanwege de coronamaatregelen.
In 2019 zijn tien nieuwe locaties toegevoegd aan de lijst, waaronder de Koloniën van Weldadigheid, en in 2021 twaalf. In totaal genieten nu zestig locaties, verspreid over Europa, het label. In Nederland waren Herinneringscentrum Kamp Westerbork (sinds 2013), het Vredespaleis in Den Haag (sinds 2013) en het Verdrag van Maastricht (sinds 2017) al in bezit van de onderscheiding. In België zijn de Wortel en Merksplas-kolonie de enige locaties in Vlaanderen.
Toonbeeld Europese waarden
De Koloniën van Weldadigheid hebben het Europees Erfgoedlabel toegekend gekregen omdat zij symbool staan voor de lange evolutie in het Europese denken over sociaal gemarginaliseerde mensen. Maar ook vanwege de moeilijke erkenning van hun rechten als volwaardige leden van de maatschappij, zoals die nu in het charter van fundamentele rechten zijn opgenomen.
Hiermee staan de Koloniën van Weldadigheid te boek als toonbeeld van Europese waarden. Het Nationaal Gevangenismuseum in Veenhuizen en Museum de Proefkolonie in Frederiksoord vertellen in Nederland het verhaal van de koloniën en dragen het Europees Erfgoedlabel uit. Voor België is dat het bezoekerscentrum in Merksplas.
De volgende selectieronde is in 2023. Hiervoor zijn de nationale voorselecties inmiddels begonnen. Volg de ontwikkelingen op www.dutchculture.nl en www.onroerenderfgoed.be
Foto: Veenhuizen vanuit de lucht (foto Miranda Drenth).