Nieuwe expo LETTEREN toont talig kantje kunstcollectie

Antwerps provinciehuis pakt uit met expo rond beeldende kunst waarin taal cruciale rol speelt

Op donderdag 25 januari opende de expo LETTEREN in het Antwerpse provinciehuis. De expo zet werken uit de provinciale kunstcollectie in de kijker van kunstenaars die gebruik maken van taal. Bezoekers zijn tot 19 april welkom tijdens de openingsuren van het provinciehuis. De toegang is gratis.

Gedeputeerde Luk Lemmens: “De keuze voor het nieuwe thema is ingegeven vanuit onze jarenlange traditie binnen het provinciehuis om Gedichtendag te vieren. Daarnaast hebben we de voorbije jaren een aantal kunstinterventies in het gebouw uitgevoerd, waarvan de eerste het gedicht is van Willem van Zadelhoff dat de bezoekers aan dit gebouw, op zich een architecturaal kunstwerk, welkom heet. Van hieruit vertrekkend bouwden we een boeiende expo op rond beeldende kunst uit onze provinciale kunstcollectie die gebruik maakt van taal.”

De expo LETTEREN is de zevende interventie in de installatie Every Collection Hides Another Collection, ontworpen door kunstenaar Nico Dockx. Een 60-tal talige werken hebben nu een plek op de legplanken, in de vitrines en aan de hangrekken, verankerd tussen vijftig palen van vijf meter hoog.

Talige kunst

Voor de samenstelling van deze expo ging de provincie op zoek naar kunstenaars die in hun beeldend werk gebruik maken van taal. Soms op een ‘letterlijke’ manier, door tekst of letters te integreren in hun werk. Zo is er bijvoorbeeld dichter en beeldend kunstenaar Marcel Van Maele, waarvan zowel een ‘gebotteld gedicht’ is te zien, als het assemblage-kunstwerk ‘Dialoog’.

Evengoed gaat het om subtiele verwijzingen in een titel, zoals de ‘Chapeau’ van Walter Swennen; tegen een abstract patroon, opgebouwd uit verschillende lagen (achtereenvolgens zwart, rood en wit) staat centraal het silhouet van een rode hoge hoed, die in het luchtledige lijkt te zweven. Mogelijk een symbolische verwijzing naar de kindertijd van de kunstenaar, die als zesjarige met zijn ouders naar Brussel verhuisde en daarmee plots in een andere taal werd ondergedompeld.

Literatuur en poëzie als inspiratie

Een tweede categorie vormen de kunstwerken die verwijzen naar literatuur of poëzie. Blikvanger is een wandtapijt uit de late zeventiende eeuw. Het is afkomstig uit een reeks van vijf wandtapijten, waar de provincie er vier van bezit. De reeks toont scènes uit de Odyssee, het episch dichtwerk van de Griekse dichter Homeros.

Een ander topwerk uit de collectie is de prent ‘De wraak van Hop-Frog’, die James Ensor in 1898 maakte, geïnspireerd door een verhaal van de Amerikaanse horrorauteur Edgar Allan Poe. De ets verbeeldt de finale; het moment waarop Hop-Frog zijn slachtoffers in brand steekt en omhoog hijst, terwijl hij zich vasthoudt aan de ketting boven de luchter.

De provinciale kunstcollectie herbergt ook een aantal kunstmappen en poëziebundels waar kunstenaars en auteurs samen aan werkten. Zo valt onder meer ‘Zayin’ te bewonderen, een dichtbundel van Wilfried Adams, met 13 zeefdrukken naar ontwerp van Luc Tuymans.

Ephameron: muurschildering onthuld

Enkele bruiklenen van kunstenares Ephameron vullen de expo LETTEREN aan. De publicaties werden in vitrinekasten naast en in de kunstinstallatie geplaatst. In ‘Nooit meer alleen’ weefde Ephameron ervaringen van jonge ouders samen tot een gevoelig en sfeervol beeldverhaal. Ook ABC, een speels geïllustreerd werk rond de 26 letters van het alfabet, is te zien.

In een andere ruimte in het provinciehuis werd Ephamerons muurschildering onthuld. De kunstenares gebruikte een zwarte betonnen muur als canvas en schilderde drie gebouwen waarin het provinciebestuur huisde. Haar artistieke voorstelling werd aangevuld met een tijdlijn, historische foto’s en objecten uit de kunstcollectie van de provincie Antwerpen. De kunstintegratie kan je tijdens de openingsuren van het provinciehuis bekijken op de tweede verdieping, in de ontvangstruimte voor groepsbezoeken, bereikbaar via de lift achter de onthaalbalie.

Over de provinciale kunstcollectie

De provinciale kunstcollectie ontstond aan het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw. Om gangen, kantoren en vergaderzalen van het vorige provinciehuis te verfraaien, kocht de provincie kunst uit de provincie aan. De collectie biedt een overzicht van Antwerpse schilderijen, tekeningen en beelden sinds het midden van de negentiende eeuw. Oudere meesters zowel als hedendaagse kunstenaars zijn vertegenwoordigd. Sinds 2022 worden werken uit de kunstcollectie via wisselende opstellingen getoond in de publieke ruimte van het provinciehuis.

Foto: Walter Swennen – zonder titel (Chapeau), 1995 © provincie Antwerpen

De expo LETTEREN kan je gratis bezoeken op werkdagen, nog tot en met 19 april.

PRAKTISCHE INFO

Wanneer:
De expo LETTEREN loopt van 26 januari tot 19 april 2024 en is gratis toegankelijk op werkdagen.

Waar:
Provinciehuis, Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen

Meer info:
www.provincieantwerpen.be > Collectie provincie Antwerpen

www.provincieantwerpen.be > LETTEREN

www.provincieantwerpen.be > Muurschildering Ephameron