Jesse Breet, Leah Niederhausen en Eléonore Thole maken kans op de Scriptieprijs Cultuurgoederen WOII (1933-1945). De finalisten zijn door de jury uit negen inzendingen gekozen. De prijsuitreiking vindt plaats op de Platformbijeenkomst Cultuurgoederen WOII in het Noordbrabants Museum op 10 april.
De drie kandidaten hebben onderzoek gedaan naar cultuurgoederen met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog in de breedste zin van het woord. Aan de eerste prijs is 3.000 euro verbonden en aan de tweede en derde elk 1.000 euro. De geldbedragen zijn bedoeld voor een ontwikkeltraject naar keuze.
Jesse Breet
Jesse Breet schreef zijn scriptie als afronding van de Research Master Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Door zijn werk op het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies kwam hij in aanraking met het thema van geroofde Joodse meubels.
Het kleine en persoonlijke karakter van de gestolen spullen, zoals bekers en kussens, fascineerde hem – zeker in contrast met de kille zakelijkheid waarmee de spullen geïnventariseerd en meegenomen werden. De roof moest ingrijpende gevolgen hebben voor de slachtoffers en daar wilde hij zich graag in verdiepen.
Leah Niederhausen
Leah Niederhausen studeerde cum laude af op de Research Master Humanities: Global History aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In haar scriptie onderzocht Leah historische verwikkelingen tussen restitutie en herinnering binnen overkoepelende kaders van herstellende en transformerende rechtvaardigheid in de nasleep van nationaalsocialistisch en koloniaal geweld in Duitsland.
Door restitutie te zien als een sociaal proces wilde zij een gelaagder begrip naar voren brengen van restitutie en hoe dat proces wordt beïnvloed door onderliggende noties van onrechtvaardigheid en machtsstructuren zelf. Dat vraagt op zijn beurt om een kritische reflectie over wiens stemmen en belangen eigenlijk vertegenwoordigd zijn in het ontwikkelen van restitutiebeleid.
Eléonore Thole
Eléonore Thole behaalde haar master Kunst- en Cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam medio 2023. Voor haar masterscriptie heeft zij onderzoek verricht naar hoe de Russische Trofeekunstwet zich verhoudt tot de internationale regelgeving, in het bijzonder de Washington Principles.
De belangrijke vraag daarbij is of de kunstwerken tweemaal geroofd zijn – eerst door de nazi’s en daarna door de Russen – of dat ze tweemaal gered zijn, zoals Moskou beweert. Eléonore streeft ernaar meer aandacht te vragen voor het op integere wijze verrichten van herkomstonderzoek en het leggen van de juiste verbanden, zodat rechtsherstel kan plaatsvinden.
Jury
De jury van de scriptieprijs Cultuurgoederen WOII bestaat uit:
- Susan Lammers (voorzitter), Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
- Iris Looman (plaatsvervangend voorzitter), Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
- Henrike Hövelmann, Joods Cultureel Kwartier
- Martijn Eickhoff, NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
- Jaap Cohen, Restitutiecommissie
Het secretariaat van de jury is ondergebracht bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Foto: V.l.n.r. Jesse Breet, Leah Niederhausen en Eléonore Thole.