De waardering voor monumenten blijkt groot. Recent onderzoek toont aan dat Nederlanders het belangrijk vinden dat cultureel erfgoed behouden blijft. Maar hoe vertaalt zich dat in een financiële waardering voor monumenten ten opzichte van reguliere huizen? Makelaarskoepel NVM en het Nationaal Restauratiefonds maken de balans op.
De prijzen van monumenten daalden in de crisis harder en verder dan die van ‘gewone’ woningen, maar die achterstand wordt snel ingelopen. Volgens woordvoerder Roeland Kimman van de NVM stegen de prijzen van monumenten 17 procent sinds het dieptepunt in 2013, zes procent meer dan die van reguliere huizen.
De gemiddelde transactie van een monument vergt op het ogenblik 463.000 euro. Vertaald naar de prijs per vierkante meter is dat ruim 50 procent meer dan die van een gewone woning. Dit veelal vanwege de locatie en het bijzondere karakter van monumenten.
Prijsontwikkeling
In de eerste jaren van het millennium, van 2000 tot 2008, blijkt de prijs van een gemiddeld huis met 40 procent te zijn gestegen, die van een monument met 42 procent.
Het prijsniveau van een monument per vierkante meter ligt landelijk in doorsnee bovendien 53 procent hoger dan dat van een reguliere koopwoning. Dat is volgens de onderzoekers deels het gevolg van het feit dat veel monumenten, vaak unieke huizen, in het centrum van historische steden en dorpen zijn gesitueerd. De prijs per vierkante meter van verkochte monumenten in gemeenten met de meeste rijksmonumenten (Amsterdam, Utrecht, Maastricht, Leiden en Haarlem) ligt 27 tot 36 procent boven het niveau van dat van gewone koophuizen.
Kopersmarkt
Op de huizenmarkt voor monumenten is in de meeste provincies sprake van een kopersmarkt. De regionale verschillen zijn echter groot. In Noord-Holland en Utrecht hebben de verkopers het voor het zeggen, in Drenthe, Limburg en Overijssel de kopers.
Kopers kregen tussen 2008 en 2013 steeds meer keus. Op het dieptepunt van de crisis kon een koper kiezen uit bijna 35 monumenten. Toen de koopwoningmarkt weer aantrok, profiteerde ook de markt voor monumenten. Naar verhouding is die sinds 2013 net zo sterk aangetrokken. De markt voor monumenten is in het algemeen echter nog steeds ruimer dan voor de crisis.
463.00 euro
Monumenten bevinden zich in het hogere prijssegment. De gemiddelde transactieprijs in de eerste drie kwartalen van 2016 was 463.000 euro, terwijl voor een gewoon huis gemiddeld 234.000 euro moest worden neergeteld.
Het hoge prijsniveau verklaart volgens de onderzoekers voor een deel waarom de woningmarkt voor monumenten vaak nog als kopersmarkt wordt gekarakteriseerd.
In de meeste van de 43 grootste monumentgemeenten in Nederland is de markt voor monumenten ruimer dan die van reguliere koophuizen. In Amsterdam, Utrecht en Haarlem is de krapte op de monumentenmarkt bijna gelijk aan de ‘gewone’ woningmarkt.