Het grachtenpand, hét statussymbool van de Gouden Eeuw, is vandaag de dag een vaak adembenemende attractie. De voorgevel van een Amsterdams grachtenpand vertelt een geschiedenis over de bouwer en wanneer het pand gebouwd is.
In de postzegelserie van PostNL met vijf Typisch Nederlandse woningtypes, staat dit keer het Grachtenpand in de schijnwerpers. Eerder vielen het Houten huis en de Stolpboerderij die eer te beurt.
Speciaal voor de reeks ontwierp de Nederlandse Vereniging van Postzegelhandelaren (NVPH) vijf eerstedagenveloppen. De postzegel met het Grachtenpand en bijbehorende eerstedagenvelop komen uit op 22 maart 2021. In de serie verschijnen nog de woonboten (6 april) en rijtjeshuizen (14 juni).
Stadspaleizen
Omdat belasting werd geheven over de breedte van de gevel zijn de meeste grachtenpanden smal en diep. Gefortuneerden lieten huizen neerzetten op dubbele kavels. In gevallen dat zij ook de achtergelegen kavels kochten en daar een koetshuis lieten bouwen, werden die woningen in de volksmond tot ‘stadspaleizen’ gedoopt.
De grootste collectie stadspaleizen en grachtenpanden staat in Amsterdam. Tot het eind 16e eeuw verrezen daar huizen met puntgevels van hout. Niet lang na grote stadsbranden in 1421 en 1452 werden de zijmuren van steen opgetrokken en in de 17e eeuw zijn alle houten puntgevels in rap tempo vervangen door bakstenen trapgevels.
“Postzegels met gebouwen zijn gewild onder liefhebbers en themaverzamelaars. Ze vertellen een geschiedenis op de vierkante centimeter”, weet Martijn Bulterman, voorzitter van de NVPH.
Stijlen
Elke gevelvorm kenmerkt een bouwstijl. Zo zijn trapgevels typisch renaissance bouw, en worden er vooral rode bakstenen gebruikt. Het latere classicisme brengt de tuitgevel.
De hals- en klokgevels tonen de Franse invloed van Lodewijk de XIV en diens zoon Lodewijk de XV. De invloed van Lodewijk de XVI is weer zichtbaar in de houten lijstgevels: rechte lijsten met versieringen van dunne slingers en vazen.
NVPH
De Nederlandse Vereniging van Postzegelhandelaren, in 1928 opgericht, is de vakorganisatie voor de beroepspostzegelhandel in Nederland. Jaarlijks geeft de vereniging de postzegelcatalogus uit en ontwerpt ze, in samenwerking met PostNL, circa twintig verschillende eerstedagenveloppen. De NVPH telt 117 leden.
|
|