Met de bouw van een door Jan de Jong ontworpen woonhuis in Schaijk (NB) zet Hendrick de Keyser Monumenten het gedachtengoed en levenswerk van de in 2001 overleden architect voort. De erfgoedbeschermer maakt op de locatie de door De Jong geplande uitbreiding af en behoudt het rijksmonument voor de toekomst.
De Brabantse bossen, een zandweg en een akker vormen de achtergrond van het ommuurde woondomein rond het woonhuis en kantoor van architect Jan de Jong (1917-2001). Het complex wordt gezien als een van zijn belangrijkste werken, en als een hoogtepunt in de naoorlogse architectuurstroming die bekend staat als de Bossche School. Deze stroming wordt gekenmerkt door maatvoering, ordening en ruimte, gecombineerd met universele traditionele vormen en moderne materialen.
Proeftuin
Het domein met verschillende bouwwerken, waaronder naast het woonhuis en kantoor een atelier, een kas en een kapel, is ontstaan in de jaren 1956 tot 1982. De Jong gebruikte het terrein als proeftuin voor het toepassen van de theorie van het plastisch getal en wel tot in de kleinste details.
Deurkrukken, armaturen, meubilair, alles is door hem zelf ontworpen. Exterieur en interieur vormen hierdoor samen een zogenoemd Gesamtkunstwerk; elk onderdeel is opgezet volgens het maatsysteem en als individueel object herkenbaar, maar tegelijkertijd onderdeel van het grotere geheel. Deze innovatieve wijze van ontwerpen én bouwen geven het complex grote cultuurhistorische waarde.
‘Nieuwbouw’
Om woonruimte te creëren voor zijn inmiddels volwassen kinderen, diende De Jong in 1982 een bouwaanvraag in voor uitbreiding van twee bestaande bijgebouwen op zijn terrein: het ateliergebouw en de carport. Het atelier werd inderdaad verbouwd en uitgebreid tot gezinshuis. Maar het tweede woonhuis heeft hij niet meer kunnen bouwen.
Hendrick de Keyser Monumenten, sinds 2016 eigenaar, heeft altijd de wens gehad het slechts gedeeltelijk gerealiseerde plan van De Jong uit 1982 te voltooien. De destijds aangevraagde bouwvergunning is nog steeds geldig. En met de zojuist verkregen goedkeuring van het nieuwe bestemmingsplan door de gemeente Maashorst, kan het unieke project officieel van start.
Oorspronkelijke bouwplannen
Bij de bouw wordt volgens Hendrick de Keyser uitgegaan van de oorspronkelijk plannen van Jan de Jong; de vergunningsstukken uit 1982 geven een goed beeld voor uitvoering van de werkzaamheden. Daarbij worden zo mogelijk duurzaamheidsmaatregelen toegepast. Denk aan verwarming door een duurzame verwarmingsbron, isovlas-isolatie en (aan het zicht onttrokken) zonnepanelen.
Bijzonder is dat de in 1982 voor het huis geproduceerde kozijnen al opgeslagen lagen op het terrein. Die worden in de werkplaats gerestaureerd. Ook de geelgrijze MBI-betonsteen is nog steeds leverbaar in de juiste kleur, structuur en maatvoering.
In het tweede kwartaal van 2024 wordt met het karwei een begin gemaakt. Het huis zal uiteindelijk worden verhuurd als woonhuis. Tijdens de werkzaamheden vinden in het hoofdgebouw met enige regelmaat rondleidingen plaats, waarna het gebouw geopend wordt als locatie voor bijzondere evenementen.
Foto: Interieur Huis Jan de Jong (foto Arjan Bronkhorst).