De gemeente Zutphen wil meer panden monumentenstatus geven. Dit om de cultuurhistorische waarden van de Hanzestad beter te bewaren. Daartoe wordt de lokale monumentenlijst, voor het laatst geactualiseerd in 2017, uitgebreid. De plaatselijke overheid betrekt haar inwoners direct bij de samenstelling.
Volgens wethouder Sjoerd Wannet (Cultuur en Erfgoed) zijn Zutphenaren terecht trots op hun stad. “Het historische centrum is uniek; het toont ons het prachtige verleden en kent tal van monumenten. Maar er zijn meer panden en objecten waardevol in cultuurhistorisch perspectief. Die moeten we behouden en beschermen, voor de toekomst”.
Oproep om mee te doen
Volgens Wannet is dat niet louter de verantwoordelijkheid van eigenaren, maar ook van inwoners, bezoekers, de gemeente en erfgoedinstanties. “Daarom roep ik iedereen op mee te doen in het samenstellen van de monumentenlijst. Geef ideeën voor nieuwe monumenten door”.
Zutphen telt op het ogenblik 430 rijks- en 480 gemeentelijke monumenten. Om te voorkomen dat belangrijke monumentale waarden achter de voorgevel verwijderd zouden worden zijn in 2008 tachtig panden in het stadshart gemeentelijk monument geworden. Sindsdien zijn er slechts sporadisch monumenten bijgekomen.
De gemeente Zutphen wijst erop, dat de inzichten over erfgoed de afgelopen 30 jaar zijn veranderd. Een reden temeer om samen met haar inwoners op zoek te gaan naar verborgen parels en onbeschermd erfgoed.
Participatie inwoners
Voor het aanwijzen van nieuwe monumenten kunnen Zutphenaren suggesties doen. Dat kan gaan om een oud gebouw, jong erfgoed, historische elementen in een pand, een vergeten grenspaal of groen erfgoed. Voorwaarde is, dat het object een positieve bijdrage levert aan de kwaliteit van de leefomgeving.
Alle suggesties worden beoordeeld door de Vakgroep monumentaal erfgoed. Hierin zitten lokale en landelijke erfgoedinstellingen waaronder Bond Heemschut, het Cuypers Genootschap en de Historische Vereniging Zutphen.
Kansrijke suggesties worden voorgelegd aan burgemeester en wethouders. Het college besluit uiteindelijk over het wel of niet aanwijzen van een monument. Daarbij is het standpunt van de eigenaar belangrijk, net als dat van de Erfgoedadviesraad.
Hoeveel nieuwe monumenten worden aangewezen is nog niet te zeggen. Zutphenaren die een suggestie willen doen kunnen die richten aan erfgoed@zutphen.nl. Lees meer informatie over het aanwijzen van een gemeentelijk monument.
Financiële ondersteuning
Elk monument is anders. Aanwijzing tot monument kan voor een eigenaar voordelen hebben. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Het maken en beoordelen van plannen is altijd maatwerk, voor de eigenaar, voor de aannemer en voor de gemeente.
“Dat een suggestie besproken wordt door de Vakgroep monumentaal erfgoed betekent dan ook niet automatisch dat iets ook monument wordt. De beoordeling gebeurt zorgvuldig”.
Verduurzaming
Het gaat overigens niet slechts om bescherming en behoud van het oude, benadrukt de gemeente Zutphen. De lokale overheid stimuleert ook het verduurzamen van monumenten. Een beleidskader dat in ontwikkeling is en dit jaar uitkomt gaat hierover duidelijkheid geven.
Wannet: ‘De eigenaar kan dan via de investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) subsidie aanvragen voor isolatie van de woning. Specifiek voor gemeentelijke monumenten kunnen eigenaren bij de gemeente ook onderhoudssubsidie aanvragen. Sinds kort kunnen zij bovendien een hypotheek met gunstige rentevoorwaarden afsluiten bij het Nationaal Restauratiefonds (NRF). Dat geldt zowel voor verduurzaming van het monument als voor restauraties en herbestemmingen. Een groot deel van het geld voor Gelderse monumenteneigenaren komt van het Gelders Monumentenfonds”.
Foto: Blik op de historische daken in de Zutphense binnenstad en de torens van de Walburgiskerk en de Drogenapstoren.