De Nederlandse Kastelenstichting is geschokt dat het doek definitief lijkt te zijn gevallen voor het Sterrebos bij Born in Limburg. Het bos was de laatste weken regelmatig landelijk in het nieuws vanwege de dreigende kap van alle bomen in de kasteeltuin.
Het in de 18e eeuw aangeplante Sterrebos behoort bij het rijksmonument Kasteel Wolfrath, dat in 2015 bezit is geworden van de VDL Groep, eigenaar van het naastgelegen VDL Nedcar.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), de onafhankelijke Commissie voor de milieueffectrapportage en het Gelders Genootschap gaven indertijd een negatief advies inzake de bouwplannen en het voornemen tot kap, vanwege de onomkeerbare gevolgen. Ook schetsten zij volgens de Kastelenstichting (NKS) bruikbare alternatieven.
Ook lanenstelsel verdwijnt
De kap betreft niet alleen het bos zelf. Ook het lanenstelsel, dat als een historische grenslijn is te beschouwen, verdwijnt. “Daarbij zal het aanzien van het kasteel Wolfrath in de toekomst gedomineerd worden door de reusachtige afmetingen van de geplande nieuwbouw”, aldus de NKS.
Hoewel de naam anders doet vermoeden is het Bornse Sterrebos geen sterrenbos in eigenlijke zin. De karakteristieke stervorm ontbreekt. Wel kan volgens de kastenstichting gesproken worden van een ontworpen monumentale kasteeltuin, die deel uitmaakt van het rijksmonumentale kasteelensemble en waarvoor ook een waardestelling heeft plaatsgevonden.
Oude bomen
De bomen die gekapt worden, dateren van rond 1860, toen herplanting plaatsvond. Het oorspronkelijke Sterrebos werd vermoedelijk al voor de achttiende eeuw aangelegd.
De NKS: “De ingreep in de tot het kasteelensemble behorende kasteeltuin valt zeer te betreuren. De rijksmonumentale status duidt op de bijzondere waarde. Door bebouwing van een deel van de kasteeltuin raakt het ensemble niet alleen zwaar aangetast, het zet ook een ontwikkeling in gang die slechts kan leiden tot verdere achteruitgang en onttakeling”.
Groene Sporenwolf
Belangenbehartiger De Groene Sporenwolf maakte aanvankelijk bezwaar tegen de bomenkap. Dat protest is echter ingetrokken nadat de stichting met VDL overeenkwam dat natuur op andere plekken wordt gecompenseerd.
De Kastelenstichting noemt het ‘uiteraard verheugend’ dat toegebrachte natuurschade wordt gecompenseerd. “Maar wat overeind blijft, is de ingrijpende en blijvende schade aan en verstoring van het kasteelensemble, de kasteeltuin, bestaande zichtassen en de uitlijning van de vijver in relatie tot het aanwezige grand canal”, aldus de NKS.