Naar verwachting wordt in 2020 een begin gemaakt met de restauratie en herbestemming van het eeuwenoude rijksmonument Kasteel van Gemert. Dat gebeurt al voordat eerder beoogde uitbreidingen en gastvrijheidsconcepten worden verwezenlijkt.
“Het kasteel in het centrum van Gemert raakt door de jarenlange leegstand almaar verder in verval. We willen daarom niet langer wachten en zetten fors in op herstel, verduurzaming en gefaseerde herbestemming”, zegt eigenaar Bas van de Laar van BL Huisvesting.
Andere marsroute
De noodzaak van restauratie en daarmee instandhouding van het kasteel volgt na technische keuringen en renovatierapporten van gespecialiseerde instanties zoals de Monumentenwacht. Er wordt een andere marsroute gevolgd dan voorheen bedacht en sommige werkzaamheden zijn naar voren gehaaald.
Weer andere schuiven in het transformatieproces naar achteren. Vastgoedondernemer Van de Laar: “Restauratie en herbestemming zijn de belangrijkste prioriteit. Met als gevolg dat we voorlopig eerst de gebouwen aanpakken en niet al op korte termijn inzetten op uitbreiding van het kasteel. Het geplande hotel met ruim 70 kamers richten we dan ook pas in de toekomst in. In de eerste fase scheppen we circa 35 hotelkamers in de bestaande Jezuïtenvleugel”.
Door gefaseerd te ontwikkelen en het kasteel qua verschijningsvorm centraal te stellen, wordt volgens Van de Laar maximaal rekening gehouden met de wens van alle betrokkenen om de historiserende uitstraling te behouden.
Verduurzaming
BL Huisvesting heeft ervoor gekozen het complex op een warmtebron aan te sluiten. Beoogd is een volledig gasloze energietransitie door warmte- en koudeopslag.
Een en ander betekent dat een boring zal worden toegepast aan de rand van de kasteeltuin om aardwarmte uit de bodem te halen voor het geheel. Ook worden de vloeren, wanden en kapconstructie van de gebouwen geïsoleerd.
Restauratie
De Hoofdburcht, de Jezuïtenvleugel, de Voorburcht, de Donjon en het Poortgebouw gaan voor restaurartie op de schop. Die opknapbeurt richt zich vooral op de kapconstructie en leiendakbedekking, schilderwerk en herstel van de binnenwanden en buitengevels.
Door sloop van de refter wordt de oostgevel van de Hoofdburcht aan het Ridderplein teruggebracht in originele stijl, met een reconstructie van de oorspronkelijke vensters. Ook keren de in het verleden verwijderde dakkappellen, schoorstenen en Oeil de Boeuf bij het Timpaan terug. Verder staat verbetering van de toegankelijkheid van het toekomstige museum in de Donjon en de Hoofdburcht op de rol met nieuwe liften en trappenhuizen.
Vergunningen
In de eerste fase zullen nog deze maand (oktober) en in december 2019 voor diverse onderdelen omgevingsvergunningen worden aangevraagd. Die betreffen herbestemming binnen de bestaande gebouwstructuur.
Hoofdburcht
In de Hoofdburcht komen negen serviceappartementen, inclusief museale gewelven in het souterrain. De gewelven zijn straks voor publiek toegankelijk.
Refter verdwijnt
De aangrenzende refter wordt gesloopt. Behalve dat de plek volgens Van de Laar geen waardevolle historische kernwaarden bezit, is zij noodzakelijk om ruimte te geven voor aan- en afvoer van werkverkeer tijdens de restauratie. In de fase van ingebruikneming is de ondergeschikte toegang ook noodzakelijk voor hulpdiensten.
Voorburcht en Jezuïtenvleugel
De aanwezige kamerstructuur, ontwikkeld door de paters begin 1900, in de Voorburcht en Jezuïtenvleugel wordt gerespecteerd. Hierdoor ontstaan ongeveer 35 hotelkamers; het bestaande trappenhuis wordt opgeknapt en heringericht.
In het oude theater komt een restaurant en op de plek van het podium verrijst een hotelbar met uitzicht op het Ridderplein. Restaurant en de hotelbar krijgen een terras aan de zuidzijde aan de binnengracht, zodat gasten het park kunnen overzien.
Boven het huidige theater zijn op het ogenblik woonruimten. Die worden getransformeerd en heringedeeld worden tot circa 15 serviceappartementen.
Voorburcht en Donjon
De Donjon krijgt op termijn een museale functie en wordt daarmee openbaar toegankelijk. Op de begane grond komt een trouwzaal en op de zolder een bruidssuite.
De toegankelijkheid wordt verbeterd door een nieuw trappenhuis met lift. Die gaat de Voorburcht verbinden met de Donjon. Hierdoor wordt deze toegankelijker voor mindervaliden. In de voorburcht komt naast het nieuwe trappenhuis en de lift, een receptie voor het hotel en het museum.
Poortgebouw en pop-up restaurant
Binnen de bestaande muren van het poortgebouw worden na de restauratie een restaurant en een Bed and Breakfast ondergebracht. Bedoeling is al in het voorjaar van 2020 een pop-up restaurant in de tuin bij het poortgebouw te plaatsen.
De entree en bijhorende faciliteiten zoals toiletten zullen zijn gesitueerd in het poortgebouw. Hiermee wordt gehoor gegeven aan aanvragen uit de regio om het kasteel niet louter toegankelijk te maken als horecagelegenheid, maar ook als tijdelijke trouwlocatie.
Kasteeltuin en toegangspoort
Het groen en de monumentale kasteeltuin krijgen een opknapbeurt. Bomen en struiken worden gesnoeid, de grachten schoongemaakt. Ook de padenstructuur en de toegangspoort (tevens hoofdentree) bij de Kasteellaan worden aangepakt.
Masterplan
De komende maanden wordt de laatste hand gelegd aan een masterplan dat de ontwikkelingen van het kasteel van 2020 tot 2025 beschrijft. Zodra dat door alle betrokken instanties is goedgekeurd en de procedure voor de omgevingsvergunning voor herbestemming is doorlopen, staat niets uitvoering van de eerste fase van de restauratie en herbestemming in de weg.
Inspiratiebeeld: Nieuwe zuidgevel van de Voorburcht met terras aan het water.