Nederlandse kasteelmusea maken nauwelijks gebruik van de grote publiekspotentie die ze hebben in binnen- en buitenland. Dat blijkt uit nieuw onderzoek dat medio maart in het Muiderslot is gepresenteerd.
Het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL), is gehouden onder 35 kastelen, buitenplaatsen en landhuizen met een museale functie. Ondanks het enorme potentieel trekken de ondervraagde kasteelmusea jaarlijks nu ruim 1.3 miljoen bezoekers. Met enige inspanning kan dit aantal volgens de sKBL omhoog.
Kasteelmusea
Nederland telt in totaal 700 kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen. Hiervan worden er 50 benut als museum. Bekend zijn het Muiderslot, Paleis het Loo, Kasteel Keukenhof, Huis Bergh en Kasteel De Haar. Ook buitenplaats Voorlinden waar oud-directeur Wim Pijbes van het Rijksmuseum onlangs is benoemd, behoort tot deze groep.
Uit het sKBL-onderzoek komt naar voren dat niet alle kasteelmusea hun park of tuin in de exploitatie benutten. De stichting noemt dat opmerkelijk gegeven de aantrekkingskracht van dit groenonderdeel op het grote publiek. “Verder groeit het aantal kasteelmusea dat particuliere kunstcollecties toont”.
Bezoekers
Uit de bezoekersgroepen blijkt dat een klein percentage kasteelmusea (15 procent) meer dan de helft van het totaal aantal bezoekers trekt. Het gemiddelde jaarlijkse bezoekcijfer per locatie is 39.000.
De bezoekcijfers voor de 35 onderzochte locaties verschillen van enige duizenden tot 200.000 per jaar. Rondleidingen worden op alle kasteelmusea uitgevoerd door levende gidsen, al worden ook apps benut. In totaal werken 265 fte’s bij de kasteelmusea. Ruim 2.200 (deeltijd)vrijwilligers leveren daarnaast een onmisbare bijdrage aan de openstelling en dus de exploitatie. De eigen website wordt vrijwel overal gezien als het belangrijkste promotiemiddel.
Samenwerking
Maar liefst 70 procent van de kasteelmusea geeft aan samenwerking binnen de sector als noodzakelijke toekomststrategie te beschouwen terwijl 21 procent van de respondenten daar in neutrale termen over denkt.
In Europa wordt Nederland niet als kastelenland gezien. De sKBL vindt dat opvallend omdat ons land op dit vlak (denk aan de Amsterdamse buitenplaatsen) een volstrekt unieke positie inneemt. “Meer samenhang en samenwerking in de ‘collectie’ Nederlandse kasteelmuseum zal in Europa en daarbuiten meer interesse opwekken voor dit slecht gekende maar unieke en bijzondere toeristische aspect van Nederland”, aldus de sKBL. www.skbl.nl / http://www.facebook.com/skblnederland
Foto: Kasteelmuseum Duivenvoorde in Voorschoten (foto sKBL).