Morgen, dinsdag 7 december, wordt de handtekening gezet onder de overdracht van korenspieker Kössink in Winterswijk-Huppel van de G.A. van der Lugt Stichting naar het Geldersch Landschap en Kasteelen (GLK).
Peter van den Tweel, GLK-directeur-bestuurder, is daar blij mee. Volgens hem is de graanopslag van grote cultuurhistorische en landschappelijke betekenis. “Het is mooi dat we die met de ernaast gelegen hoeve Kössink als ensemble in het kleinschalig Achterhoekse coulisselandschap kunnen behouden en beheren”.
De hoeve Kössink was samen met omliggende gronden al eigendom van het GLK. De korenspieker is gedeeltelijk in vakwerk opgebouwd en verkeert in originele staat. Op het ogenblik zijn nog slechts twee authentieke korenspiekers in Nederland aanwezig, beide in Winterswijk.
Vak apart
Volgens voorzitter Rogier Grondman van de Van der Lugt stichting is onderhoud van een gebouw ‘een vak apart’.
“Nadat we de spieker in de jaren ’70 hadden verworven is zij door onze stichting in eigen beheer gerestaureerd. Daarna hebben we de opslag bijna een halve eeuw beheerd. In de loop van de jaren is ons werk echter steeds meer gericht op natuurbeheer en-onderhoud. We zijn dan ook blij dat het GLK dit unieke erfgoed wil overnemen”.
Geschiedenis
Spieker Kössink is gebouwd in de 18e eeuw. Het woord spieker zou afgeleid zijn van het Latijnse ‘spicarium’, hetgeen korenschuur betekent. Net over de grens, in Duitsland, kennen ze voor zo’n graanopslag het woord Speicher.
Spieker Kössink is een rijksmonument met houten pen-gatverbindingen die de eiken balken van het gebouw op hun plaats houden. De gevel is in ossenbloedrood geverfd, kenmerkend voor de streek in Oost-Gelderland. Onder de dakpannen bevinden zich nog strodokken die worden gebruikt om inwaaien van sneeuw en regen tegen te gaan.
Het graan werd gedroogd op zolder. Bovenin hangt een touw aan een katrol om de zakken graan naar boven te hijsen. Onder in de spieker werd gewoond. De bewoners keken naar buiten door kleine ramen met vierkante ruitjes.
Oud document
Al begin 1300 heeft volgens de overlevering ter plaatse een graanopslag gestaan. Uit 1319 stamt een document waarin Arnoldus Warmelo meldt dat hij de spieker verkoopt aan het stift (een klooster) in Vreden (Duitsland). De opslag is daarna verschillende keren herbouwd.
In 1970 kwam de toentertijd sterk vervallen korenspieker in handen van de Van der Lugt stichting. De naastgelegen 18e en (deels) 19e -eeuwse boerderij Kössink is eveneens rijksmonument.
Boerderij en spieker vormen nu een twee-eenheid. De boerderij is nog volop in bedrijf. Dat geldt niet voor de korenspieker.
Foto: Nico Kloek.