Het karakteristieke ‘torentje van Spiek’ in de provincie Groningen krijgt op vrijdag 3 september zijn leeuw terug. Wethouder Pier Prins (Monumentenzorg) van de gemeente Eemsdelta plaatst bij die gelegenheid samen met leerlingen uit groep 8 van basisschool ’t Maar de opnieuw vergulde windwijzer terug op de toren.
Daarmee zijn de restauratiewerkzaamheden aan de bovenzijde van het gebouw in Spijk afgerond. Binnenkort komt de toren weer van achter de steigers tevoorschijn. Dat meldt eigenaar de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK).
Nieuwe kleuren
Tijdens de restauratie is onderzoek gedaan naar de oorspronkelijke kleuren. Daar kwam een aanzienlijk kleuriger beeld uit naar voren dan het wit voor de opknapbeurt.
Uit oude verslagen bleek dat de toren oorspronkelijk een zandsteen gele kleur had. Dat past volgens de SOGK ook erg goed bij het classicistische uiterlijk bij de bouw in 1902.
Restauratiewerkzaamheden
De restauratiewerkzaamheden aan kerk en toren, uitgevoerd door aannemersbedrijf Sietsema uit Uithuizen, worden naar verwachting eind 2021 afgerond.
De restauratie, waarmee begin januari is begonnen, was hard nodig want kerk en toren verkeerden in slechte staat. Alleen grondige restauratie kon het gebouw behouden voor de toekomst. Veel houtwerk van de toren was aangetast of ingerot. Het metselwerk en het buitenpleisterwerk van de kerk vertoonden scheuren en craquelé. Plaatselijk was het zelfs al van de muur gevallen. De dakpannen veroorzaakten regelmatig lekkage.
Bijzondere vondst: bakstenen hoofdje
Tijdens de werkzaamheden aan de kerk is een bijzondere vondst gedaan. Aan de zuidzijde kwam achter het stucwerk een bakstenen hoofdje tevoorschijn.
Dit hoofdje was een sluitsteen boven een oude, dichtgemetselde ingang van de kerk uit de 13e eeuw. Eeuwenlang is het achter het stucwerk verborgen geweest. Na de restauratie blijft het bijzondere mannetje of vrouwtje volgens de SOGK zichtbaar in de gevel.
Andreaskerk
De in oorsprong laat-Romaanse Andreaskerk pronkt bovenop een karakteristieke, cirkelvormige dorpswierde in Spijk. Het kerkgebouw met kerkhof is in zijn geheel omgracht en staat als het ware op een eiland.
Het huidige gebouw stamt voornamelijk uit de 13e eeuw, maar in 1676 is een deel herbouwd nadat de oude kerk een paar jaar eerder zwaar door brand was beschadigd. Alleen de muren bleven behouden. In 1902 is de achttiende-eeuwse dakruiter vervangen door de huidige zeer herkenbare toren.
Geldschieters
De restauratie is mede mogelijk gemaakt door geld van de provincie Groningen in het kader van de subsidieregeling Restauratie Rijksmonumenten provincie Groningen (BRRG), bijdragen van het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Fonds Eemsmond en door opbrengsten uit de Actie Kerkbehoud 2019.
Stichting Oude Groninger Kerken
De Stichting Oude Groninger Kerken heeft in totaal 97 kerken, 9 (vrijstaande) torens, 57 kerkhoven en 2 synagogen in bezit.
Foto: Het ‘torentje van Spiek’ krijgt vrijdag zijn leeuw terug (foto Stichting Oude Groninger Kerken).