Op Kasteel Groeneveld te Baarn zijn dinsdag 27 oktober voor het zesde achtereenvolgende jaar de Ithakaprijs en het Ihakastipendium 2020 uitgereikt. Vanwege de coronacrisis ditmaal digitaal. Prijs en stipendium bedragen elk 5.000 euro.
De Ithakaprijs, ingesteld door de sKBL, geldt als belangrijkste Nederlandse prijs voor verbindend onderzoek naar of voor journalistieke producties over kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen.
Met het budget van een gift uit 2015 is de award vijf jaar toegekend. Dankzij een tweede (grote) particuliere gift kunnen prijs en stipendium met nog eens 10 jaar worden voorgezet.
Boek
Juryvoorzitter Paul Schnabel reikte de Ithakaprijs 2020 uit aan Lenneke Berkhout voor Hoveniers van Oranje, Functie, werk en positie 1621-1732. Haar boek verscheen bij Uitgeverij Verloren nadat Berkhout aan de Rijksuniversiteit Groningen op dit onderzoek was gepromoveerd.
De jury prijst de wijze waarop de auteur het werk van de 17e- en 18e eeuwse hoveniers beschrijft en tegelijk een ‘uitstekend gedocumenteerd beeld geeft van hun persoonlijke omstandigheden, financiën en maatschappelijke positie’.
Interessant zijn volgens de jury vooral de onderdelen die betrekking hebben op de werkrelatie met hun vorstelijke werkgevers alsook hun internationale contacten.
Zo krijgt de lezer een gedetailleerde kijk op de monumentale aanleg van tuinen van de verdwenen paleizen Honselersdijk en Huis ter Nieuburg maar ook van die van Huis ten Bosch, Het Loo en Soestdijk. Opmerkelijk daarbij is de grote rol van de hoveniers, hun families en nazaten in tuinontwerp, ontwikkeling en onderhoud.
Stipendium
Het Ithakastipendium 2020 is toegekend aan Juliette Jonker-Duynstee voor een door haar te verrichten onderzoek getiteld In de voetsporen van Johan Ortt van Nijenrode. Vijf generaties kasteelheren aan de Vecht.
Het onderzoek, uitmondend in een boek en deelartikelen, is bedoeld voor een breed geïnteresseerd publiek liefhebbers van buitenplaatsen en kasteel Nijenrode in Breukelen. De publicatie gaat in op de opkomst van vermogende 17e- en 18-eeuwse kooplieden.
Van Nijenrode zelf is het nodige bekend, maar van de bijzondere familie die het kasteel generaties lang in bezit had slechts weinig. Over hun functioneren als kasteelheer en daaruit voortvloeiende voorrechten en verplichtingen ten aanzien van Breukelen evenmin.
Foto: Huis ten Bosch, uit het boek Hoveniers van Oranje, Functie, werk en positie 1621-1732 van Lenneke Berkhout.