Het markante NACO-huisje staat na 17 jaar afwezigheid weer in Amsterdam aan het water. Met de Amsterdamse vlag in top kwam het afgelopen maandag aan. Een bijzonder moment voor menigeen binnen én buiten ’s lands hoofdstad.
Het voormalige cargadoorskantoor, dat in 1919 is ontworpen door architect La Croix voor rederij Koppe, sierde tot 2004 de achterkant van het Centraal Station. Daar was het gebouwtje in Amsterdamse Schoolstijl en met gebruik van koloniale en Scandinavische details een bijzondere verschijning aan het IJ.
In 2004 moest het vervallen huisje plaats maken voor de uitbreiding aan de achterzijde van Centraal Station. Met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is toen afgesproken dat het rijksmonument in Amsterdam een nieuwe plek zou krijgen.
Opslag in Zaandam
In afwachting daarvan werd het huisje opgeslagen in Zaandam. Dat die tijdelijke situatie 17 jaar zou duren, had destijds niemand vermoed.
In 2016 ontfermde Stadsherstel Amsterdam zich over het NACO-huisje. Via crowdfunding onder haar Vrienden en dankzij bijdragen van donateurs, fondsen en het gemeentebestuur lukte het de organisatie om het monument in oude luister te herstellen. Zo maakten de Vrienden het mogelijk om de ‘buffelhoorns’ – de typerende en koloniaal aandoende hoekornamenten – op te knappen. Toen ook een geschikte locatie werd gevonden op het heringerichte terrein achter het Centraal Station was de tijd rijp voor terugkeer.
Voortvarende terugtocht
Afgelopen maandag 13 december was het zover. In de vroege ochtend werd met de voorbereidingen een begin gemaakt en hangend in de takels van de drijvende bok arriveerde het NACO-huisje opnieuw in de hoofdstad, een spectaculair gezicht.
Het terugvaren ging volgens Stadsherstel zelfs voorspoediger dan gepland, waardoor aannemer BAM het huisje al om 11.15 uur op zijn plek had in plaats van het verwachte tijdstip van 14.00 uur.
Restauratie ter plaatse
De aannemer moet nog wat werkzaamheden aan het gebouw verrichten. Het huisje hangt nu nog op zijn stutconstructie maar de komende dagen worden de palen aangeheeld met beton, zodat het weer echt op zichzelf staat.
Daarna kan Stadsherstel vanaf ongeveer februari 2022 in vier maanden tijd de restauratie voltooien. De oranje daktegels, waarvan enkele originele bewaard zijn gebleven, komen dan ook weer terug op het dak.
Tegen die tijd is naar verwachting eveneens bekend of de plannen voor een nieuwe functie doorgang vinden. De beoogde huurders zijn het Scheepvaartmuseum, de Plantage (o.a. Artis, Hermitage en Joods Kwartier) en Stromma. Zij willen het huisje als opstapplaats gebruiken, om diverse culturele instellingen in de Plantage buurt en Oosterdok via het water te ontsluiten.
Ten oosten van het CS
Voor wie de terugvaart en de plaatsing gemist heeft kan het pandje nu met eigen ogen bewonderen: het heeft een nieuwe plek net ten oosten van het Centraal Station bij de nieuwe pontfuik van het IJveer naar het IJplein in Amsterdam Noord.
Op de website van Stadsherstel staan een filmpje en een fotoverslag. www.stadsherstel.nl/nacohuisje
Foto: Het NACO-huisje tijdens de terugvaart (foto Jan Reinier van der Vliet).