Nationale Molendag, Nederlands grote molenevenement, is dit jaar op 14 en 15 mei. Honderden oude wind- en watermolens openen dat weekeinde hun deuren voor publiek.
Nationale Molendag beleeft in 2022 zijn 49e aflevering. De organisatie is in handen van Vereniging De Hollandse Molen, de belangenvereniging van alle nog werkende oude molens, samen met het Gilde der Vrijwillige Molenaars.
Molenaars en molengidsen staan te popelen om bezoekers van alles te vertellen en veel te laten zien van dit oer-Hollandse levende monument. Bovendien worden bij een groot aantal plaatsen feestelijke activiteiten gehouden. Voor kinderen ligt een cadeautje klaar. Alle deelnemende molens staan op www.nationalemolendag.nl
Grote variëteit
Nederland heeft molens in allerlei soorten, maten én functies. Van kleine ‘spinnenkoppen’ tot grote stellingmolens en van houten standerd- en wipmolens tot achtkante grondzeilers en ronde stenen molens.
Dat molens graan kunnen malen en water kunnen verplaatsen is algemeen bekend. Maar ze malen ook mosterd en zelfs krijt, kunnen olie slaan en hout zagen. Elke molen heeft een eigen verhaal. Niet verwonderlijk dan ook dat duizenden vrijwilligers actief zijn in molenland.
Als vrijwillig molenaar, maar ook als molengidsen, in educatieteams of in molenwinkels waar meel, mosterd, olie, en meer molenproducten worden verkocht. Tijdens Nationale Molendag delen al deze liefhebbers hun passie en wordt een oproep gedaan aan andere enthousiastelingen.
Ook zijn er kleine juweeltjes. Bijvoorbeeld de recent gerestaureerde tjasker (foto) in Nationaal park Weerribben-Wieden bij Jonen. Alleen op de fiets en via een trekpontje te bereiken draait de kleine molen stoer in het prachtige landschap.
Extra activiteiten
Op Nationale Molendag is voor iedereen wat extra’s te beleven. Sommige zijn jarig, zoals de Hompesche Molen in Stevensweert (L), die 300 jaar wordt. Bij veel korenmolens worden pannenkoeken gebakken. Ook is er vaak muziek, staat er voor kinderen een springkussen of zijn er boeken- of plantjesmarkten. Wie wil ontbijten op de stelling met een prachtig uitzicht kan op zaterdag naar molen De Hoop in Zoetermeer.
Verschillende molens zijn met een pendelbootje te bezoeken en zo vanaf het water te bewonderen, bijvoorbeeld in Leiden en in Rijpwetering (ZH). Een aantal molens doet mee aan ‘Mills on the air’ waarbij zendamateurs verbonden zijn met andere zendamateurs overal ter wereld. En met elkaar vanaf de Broekdijkmolen in Warmond (ZH), de Oude Molen in Fijnaart (NB) en De Eendracht in Gieterveen (D).
Op veel molens zijn verhalenvertellers te beluisteren. Bijvoorbeeld in Weert bij de Sint Anna (L), in Utrecht bij Rijn en Zon en bij de Noordmolen in Ambt Delden (Ov). Bij de Noordmolen kan men leren hoe olie te slaan.
Welke molens zijn open?
Niet veel eigenaren Nationale Molendag missen. Maar soms doen zich omstandigheden voor waardoor een molen een jaar moet overslaan. Zo zijn langs de Limburgse Maas bijvoorbeeld niet alle gevolgen van de overstromingen uit 2021 achter de rug.
Elders is er juist extra groot feest, omdat een restauratie succesvol is afgerond. Zo is de Ceres in Bovenkarspel (NH) na de dramatische brand in de Nieuwjaarsnacht van 2020 volledig herbouwd.
Op www.nationalemolendag.nl staan de bijzonderheden en openingstijden van alle deelnemende molens. In aanloop naar Nationale Molendag komen daar steeds nieuwe bij. Ook zijn op de site fiets- en wandeltochten te vinden.
Molenquiz en fotowedstrijd
Ook online wordt Nationale Molendag gevierd. Zo is er een molenquiz, waarmee een arrangement ter waarde van 450 euro kan worden gewonnen. De winnaar mag overnachten en dineren in bijzondere omgeving.
Verder is er een fotowedstrijd, waarvoor junioren en volwassenen hun molenfoto’s kunnen inzenden. In de week na 14 en 15 mei bepalen de publiekstemmers via de site welke fotografen het arrangement winnen. Onder de stemmers wordt een molenarrangement verloot.
Nationale Molendag wordt financieel ondersteund door de VriendenLoterij.
Foto: Tjasker, Weerribben-Wieden (foto Tim Krooneman).