Veertien jaar na de aanleg van de Tweede Maasvlakte bij Rotterdam is de wettelijk verplichte compensatie voor verloren gegane zeenatuur niet verwezenlijkt. Dat is volgens zeven natuurorganisaties in strijd met de verleende vergunning en daarmee komt de rijksoverheid naar hun mening de gemaakte afspraak over natuurcompensatie niet na.
De organisaties willen dat het ministerie van LNV het oorspronkelijke plan voor een zogenoemd zeereservaat alsnog uitvoert. Daarbinnen moet huns inziens bodemberoerende visserij worden uitgebannen en kan de natuur zich herstellen.
Juridische stap
Vanwege het uitblijven van de compensatie hebben de gezamenlijke natuur- en milieuorganisaties al op 25 augustus 2021 het ministerie van LNV formeel gevraagd om op de in de natuurvergunning opgenomen voorwaarden te gaan handhaven of de verleende vergunning aan te passen.
In het definitieve antwoord van de huidige verantwoordelijk minister Henk Staghouwer van 28 februari besluit ze daar geen gehoor aan te geven. Daarom hebben Natuurmonumenten, het Wereld Natuurfonds, Natuur en milieufederatie Zuid-Holland, de Stichting De Noordzee, Vogelbescherming Nederland, de Stichting Duinbehoud en de Stichting het Zuid-Hollands Landschap op 7 april bij de rechtbank Midden-Nederland een beroepschrift ingediend tegen dit besluit van het ministerie van LNV.
Volgens de natuurorganisaties rest hun niets anders rest dan de rechter om een uitspraak te vragen.
Natuurschade
De aanleg van Maasvlakte II (MVII) was belangrijk voor de Nederlandse economie en de ontwikkeling van de Rotterdamse haven. Bij de voorbereidingen werd duidelijk dat door de aanleg natuurschade zou ontstaan. Als gevolg van de aanleg is 2.455 hectare onderwater natuur, belangrijk voor onder andere vissen, schelpdieren en vogels verloren gegaan.
Compensatiemaatregelen
De Europese Commissie bracht in april 2003 een positief advies uit over de aanleg van MVII, op voorwaarde dat noodzakelijke compensatiemaatregelen werden genomen om verlies aan natuurwaarden te voorkomen.
Dat zou gebeuren door de instelling van een zeereservaat in de Voordelta, gelegen voor de kust van de provincies Zuid-Holland en Zeeland. Binnen dit beschermde gebied zou de natuurkwaliteit moeten toenemen, doordat de bodemberoering door visserij werd afgebouwd.
Onderzoek
Uit monitoringsgegevens, onderzoek uitgevoerd in opdracht van de overheid, blijkt dat deze kwaliteitsverbetering is uitgebleven, zo erkent ook het ministerie van LNV.
Verder komt uit het onderzoek naar voren dat de intensiteit van de garnalenvisserij in het bodembeschermingsgebied sinds 2008 sterk is toegenomen. Die groei van visserijdruk is volgens de natuurorganisaties slecht voor de biodiversiteit. “De afgesproken verbetering van de natuurkwaliteit zou juist zichtbaar moeten worden door een toename van het aantal soorten en hun voorkomen in het bodembeschermingsgebied”.
De natuurorganisaties eisen daarom dat alsnog alle vormen van bodemberoering uit het beschermde gebied geweerd worden, zoals oorspronkelijk de afspraak was.
Afspraak is afspraak
Teo Wams, directeur natuurbeheer bij Natuurmonumenten, noemt de aanleg van de Tweede Maasvlakte het grootste verlies van natuurlijk habitat in de recente Europese geschiedenis.
“Dat natuurverlies, nota bene in een natura 2000 gebied, moet worden gecompenseerd. Daarover zijn tot op Europees niveau afspraken gemaakt en dat is onderdeel van de verleende vergunning. De belofte van de overheid dat economie, leefbaarheid en natuur met elkaar in balans zouden zijn wordt niet nagekomen. Wij houden de overheid aan de afspraak. Dat is niet alleen belangrijk voor de natuur, maar ook voor de samenwerking tussen betrokken partijen en met de rijksoverheid in het bijzonder”.
Achtergronddossier
De voorgeschiedenis van deze juridische stap begint al voor 2003. Ze omvat overleg tussen veel partijen, tegenstrijdige belangen, bestuurlijke akkoorden, convenanten, vergunningen, onderzoeken, rapporten en publicaties.
Wams: “Om daarin enig overzicht en duiding aan te brengen hebben we een achtergronddossier gemaakt. Daarin staan ook verschillende linkjes naar originele documenten en belangrijke rapporten”. Dat vind je hier.