Aan de buitenkant van een balk is niet altijd te zien dat hij ten prooi is gevallen aan houtaantasters. Een uitbuikende muur kan duiden op een door houtrot vermolmde kapconstructie. Zomaar twee voorbeelden van situaties die risico’s en gevaar kunnen veroorzaken op een restauratie-bouwplaats.
Het NCE (Nederlands Centrum Erfgoedopleidingen) heeft een toolbox ontwikkeld over de noodzaak van goede restauratiekennis om de bouwplaats veiliger te maken.
Ongelukken
Volgens NCE-opleidingscoördinator John van den Heuvel staat veiligheid op de werkplek bij de meeste bedrijven hoog in het vaandel. Desondanks gebeuren in de bouw jaarlijks honderden ongelukken, met soms dodelijke afloop.
“Bouwbedrijven zijn verplicht toolboxmeetings te houden voor hun personeel. Daarmee krijgen medewerkers de informatie om de veiligheid, hun gezondheid en de kwaliteit van het werk te verbeteren of hoog te houden. Veel behandelde onderwerpen zijn onder andere steigers, asbest en kwartsstof. Werkgevers zijn vaak op zoek naar nieuwe, actuele onderwerpen om invulling te geven aan de toolboxmeetings”.
Past een presentatie over erfgoedopleidingen in een toolboxmeeting?
Van den Heuvel: “Jazeker. Doel van de NCE-opleidingen is om de kwaliteit van het werk en de veiligheid op het werk te bevorderen. Niet voor niets neemt in de opleidingen het vak Organisatie Bouwproces een grote plaats in”.
“Hierin worden onderwerpen behandeld die rechtstreeks betrekking hebben op de veiligheid op het werk. Maar ook thema’s als verantwoordelijkheden op de bouw, beschermingsmiddelen, stut- en stempelwerk en kwaliteitsborging komen aan bod. Bij vaktechnische lessen leren studenten onder meer hoe historische constructies in elkaar zitten en wat de instabiliteit daarvan voor gevolgen kan hebben. Bij het vak Bouwgeschiedenis wordt dieper ingegaan op de historie van het gebouw en leren studenten het gebouw te lezen en te begrijpen”.
Vaklieden bewust maken
Volgens coördinator Van den Heuvel komen vaklieden in de NCE-toolbox te weten hoe ze aan vakkennis kunnen komen om gevaarlijke situaties te voorkomen.
“Rechtstreekse voorlichting aan vaklieden is belangrijk, want als zij goed op de hoogte zijn van de scholingsmogelijkheden, kunnen ze zelf het gesprek met hun werkgever aangaan om hun kennis te vergroten. In de praktijk blijkt dat het gesprek over scholing niet altijd aan de orde komt of ondergesneeuwd raakt, weet ik uit eigen ervaring”.
Duur: een uur
De NCE-toolbox duurt circa een uur. Deelnemers krijgen aan de hand van voorbeelden uitleg over het belang van kennis van historische bouwconstructies en het belang van juist herstel. Zowel wat betreft veiligheid als kwaliteit.
Daarnaast worden alle andere opleidingen van het NCE toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden. Vervolgens worden ook de NRC-cursussen besproken. De toolbox sluit af met een kennistoets. Aan het eind wordt een overzicht van de opleidingen uitgereikt, waarop vaklieden kunnen aanvinken welke opleiding of cursus hen interessant lijkt. Met dit document kunnen zij met hun leidinggevende in gesprek gaan over hun behoefte aan opleidingen en cursussen.
Kosten 300 euro
NCE-opleidingscoördinator Van den Heuvel kan in company de NCE-toolboxmeeting geven. De kosten bedragen 300 euro (exclusief btw). Wie interesse heeft een toolboxmeeting in te vullen met het thema ‘Kennis van het monument vergroot de veiligheid’, kan een e-mail sturen naar info@erfgoedopleidingen.nl.
Foto: Bij deze muurplaat is meer dan 30 procent van de dikte aangetast. Reparatie is dan niet meer aan de orde.