Het TextielMuseum in Tilburg is begonnen aan een uitzonderlijke opdracht. Het TextielLab – de professionele werkplaats in het hart van het museum – maakt gordijnen voor Paleis Huis ten Bosch in Den Haag.
Handwerkgroepen uit het hele land en koningin Máxima vervaardigen samen een deel van het borduurwerk. Het resultaat is komend najaar te zien in de tentoonstelling Koninklijk borduren/Verhalen en vakmanschap.
Eigentijdse remake
De opdracht voor de vervaardiging van de gordijnen aan het Textielmuseum is afkomstig van het Rijksvastgoedbedrijf en de Dienst van het Koninklijk Huis.
Het betreft een eigentijdse remake van de 18e-eeuwse zijden gordijnen uit de Chinese Zaal, een van de ontvangstruimtes in Huis ten Bosch, het woonpaleis van koning Willem-Alexander en koningin Máxima.
Recent onderzoek heeft aangetoond, dat de originele gordijnen te kwetsbaar zijn om terug te plaatsen; ze moeten geconserveerd en opgeslagen worden. Het ontwerp voor de nieuwe gordijnen is van de Haagse ontwerper Liesbeth Stinissen.
Productontwikkeling
Het eerste deel van de productontwikkeling vindt in Tilburg plaats op een hi-tech borduurmachine, in co-creatie met deskundigen van het TextielLab.
Onder leiding van expert Anna Bolk voegen vervolgens ruim honderd handwerkliefhebbers uit verschillende handwerkclubs, verenigingen, sociale werkplaatsen en leerwerkplekken uit het hele land borduursels toe. Zo dragen zij vanuit hun persoonlijke kennis en kunde op het gebied van handmatig borduren bij aan dit nieuwe erfgoed voor Nederland.
Voordat de gordijnen in het paleis te Den Haag worden toegepast, zijn ze in het Textielmuseum te bewonderen. Samen met de originelen zijn ze van 15 oktober 2022 tot en met 10 april 2023 te zien.
De expositie Koninklijk borduren/Verhalen en vakmanschap biedt een blik achter de schermen van de totstandkoming en toont de rijkdom aan verhalen die ontstaan als mensen samen handwerken.
Nederland verbeeld
De originele gordijnen maken deel uit van een geschenk van Ulrich Gualtherus Hemmingson aan Stadhouder Willem V en zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen in 1791. Hemmingson diende als VOC-gezant en nam het geschenk bij zijn terugkeer naar Nederland mee uit het Chinese Guangzhou (Kanton).
De kronkelende rivier, afgebeeld op de oorspronkelijke gordijnen, vormde de inspiratiebron voor ontwerper Stinissen. Zij vertaalde de rivier naar de vaderlandse delta. Het motief verbindt taferelen in relatie tot de geschiedenis en belangrijke ontwikkelingen, waaronder waterwerken, bruggen en gebouwen. Centraal in het ontwerp staat Nederland als land van culturen, waar we bruggen bouwen en bevolkingsgroepen aan elkaar verbinden.
Computergestuurd maakproces
Een deel van de gordijnen wordt dit voorjaar geborduurd in het TextielLab. Samen met Stinissen digitaliseert de expert van het lab het ontwerp zodat een computergestuurde machine het op de stof kan borduren.
In het TextielLab wordt dagelijks gewerkt aan uitzonderlijke projecten met nationale en internationale ontwerpers en kunstenaars. Opmerkelijk is dat museumbezoekers deze maakprocessen op het gebied van borduren, weven, breien, passement en tuften live kunnen meemaken (zodra het museum weer opent na de coronalockdown).
Borduren door het hele land
Voor de handgeborduurde elementen op de gordijnen zijn vijftien borduurgroepen uit het netwerk van het TextielMuseum uitgenodigd om een bijdrage te leveren.
Centraal in het project staat de verbindende rol van textielhandwerken, als middel voor ontmoeting, gesprekken en het uitwisselen van ambachtelijke kennis en vaardigheden. Komende maanden wordt onder begeleiding van haute couture borduurdeskundige Bolk – binnen de op dat ogenblik geldende coronamaatregelen – geborduurd op locaties door heel Nederland: van Tilburg tot Amsterdam en van Middelburg tot Kollumerzwaag.
Diversiteit
Het TextielMuseum betrekt een grote diversiteit liefhebbers op het gebied van handwerken bij het project, waardoor een rijkheid aan culturele achtergronden, leeftijden en genders in het eindresultaat is vertegenwoordigd.
Het museum is op het ogenblik voor publiek gesloten vanwege de coronamaatregelen van de overheid.
Foto: In het Textiellab van het Textielmuseum wordt gewerkt aan nieuwe gordijnen voor de Chinese Zaal in Huis ten Bosch (foto Allan Wagner Photography).