Ruim 4.800 stolpboerderijen tot het bouwjaar 1965 in Noord-Holland zijn nu te vinden op een digitale kaart. Deze zogenoemde Stolpenwaarderingskaart is gepresenteerd tijdens de Landschapstalk in Twisk.
Onderzoekers hebben in de provincie 4.841 stolpen aangetroffen die voor 1966 zijn opgetrokken. Daarvan zijn er 730 al beschermd als monument en 157 aangewezen als beeldbepalend pand. Op de waarderingskaart zijn alle provinciale stolpboerderijen tot het bouwjaar 1965 in kaart gebracht.
De stolpboerderij met de typerende piramidevorm komt vrijwel alleen voor in Noord-Holland. Vooral landschappelijk gezien is de historische stolp een gebouwtype dat de identiteit van de provincie kleurt, vooral het deel ten noorden van het Noordzeekanaal. Maar ook ten zuiden van het kanaal komen stolpen voor, onder andere in de Haarlemmermeer. 70 jaar geleden waren er in totaal nog circa 10.000. Elk jaar worden gemiddeld 20 historische stolpen gesloopt. Er worden echter ook nieuwe stolpen gebouwd.
Sloopvergunning verplicht?
Om een stolp die niet als monument beschermd is af te breken, volstaat op het ogenblik in de meeste gemeenten een melding. Mede daardoor verdwijnen er nog steeds stolpen uit het landschap zonder goede reden.
Noord-Holland overlegt met de gemeenten in de regio of het wenselijk is een verplichte sloopvergunning te stellen. Volgens verantwoordelijk gedeputeerde Zita Pels wil de provincie voorkomen dat stolpen verdwijnen voordat in goed overleg met de eigenaren is gekeken of er mogelijkheden zijn voor herbestemming en verduurzaming.
“Eigenaren kunnen bijvoorbeeld een vergunning krijgen om in een stolpboerderij woningen onder te brengen. De komende jaren promoten we de waarderingskaart bij eigenaren, gemeenten en ontwikkelaars. In samenwerking met het Steunpunt Monumenten en Archeologie”.
Het onderzoek is uitgevoerd door MOOI Noord-Holland. Meer informatie staat op de website Mooi Noord-Holland.