Net buiten Brussel, middenin de glooiende heuvels van het Pajottenland troont Kasteel van Gaasbeek. De middeleeuwse burcht sloot in september 2020, voor het eerst in bijna honderd jaar, zijn deuren voor bezoekers en vatte een grote restauratiecampagne aan. De delicate opdracht werd toegewezen aan architectenbureau Origin.
Het opknappen van het imposante kasteel, waarvan de basis dateert uit de 13e eeuw, wordt beschouwd als kers op de taart voor het Masterplan dat het hele domein een boost moet geven. De historische parkgebouwen werden al gerestaureerd en aan de straat verrees een nieuw onthaalgebouw dat de toegangspoort gaat vormen tot de hele erfgoedsite. Naast een ontvangstruimte met ticketbalie zullen er straks de museumshop, de kasteelbibliotheek en het archief te vinden zijn.
Restauratie interieurs sluitstuk
Maar ook het kasteel zelf transformeerde tot een indrukwekkende werf. De restauratie van de interieurs vormt het sluitstuk van het omvangrijke Masterplan. Einddoel is een prachtig gerestaureerd kasteel dat in 2023 weer zijn deuren opent voor publiek met maar liefst 30 procent meer museale ruimte, verbeterde toegankelijkheid, een caffè in het voormalige koetshuis en een vernieuwde scenografie.
Motieven geïnspireerd op die van Marie Arconati Visconti
Architectenbureau Origin heeft de ambitie om de geest van het kasteel zo goed mogelijk te bewaren. Voor de nieuwe ingrepen, ter bevordering van de toegang en circulatie, wordt gebruik gemaakt van nieuwe materialen. De motieven zijn geïnspireerd op deze die de markiezin Marie Arconati Visconti en haar architect Charle-Albert ooit introduceerden in het kasteel.
De overige kasteelinterieurs worden een voor een met respect voor hun laatnegentiende-eeuwse Gesamtkunstwerk-gehalte gerestaureerd. De kleurrijke wandschilderingen in de kamers, gangen en zalen die in de twintigste eeuw zijn overschilderd, worden minutieus gereconstrueerd, evenals de lambriseringen.
Evenwichtig en respectvol
Architectenbureau Origin zegt ernaar te streven evenwichtig en respectvol om te gaan met zowel de noden van het publiek als het museum zelf, een Theatrum Historiae dat markiezin Arconati Visconti in 1922 aan de Belgische Staat schonk.
Gedurende de laatste jaren evolueerde het kasteel van statisch museum tot een dynamisch erfgoedlaboratorium waar historisch erfgoed geconfronteerd wordt met hedendaagse kunst.
Foto: Het Kasteel van Gaasbeek gaat in 2023 weer open voor publiek (foto Jo Exelmans).