De afgelopen weken hebben alle zeven projectpartners de samenwerkingsovereenkomst Kennisprogramma klimaatbestendige aanpak KBL ondertekend.
Onder het contract – een initiatief van de stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) – zetten naast de sKBL zelf vertegenwoordigers van de provincies Utrecht, Gelderland en Zuid-Holland, de gemeente Zeist, het Utrechts Particulier Grondbezit en het Utrechts Landschap hun handtekening.
Door de coronacrisis was een feestelijke gezamenlijke ondertekening niet haalbaar waardoor alle handtekeningen zijn ‘opgehaald’. “Wij zijn blij dat de uitvoering van deze samenwerking nu, met deze kettingondertekening, definitief is bekrachtigd”, aldus sKBL-voorzitter René Dessing.
Noodzaak
In de zomer van 2020 zijn opnieuw klimatologische records gevestigd. Die hebben grote en ingrijpende gevolgen voor het gebouwd en groen monumentaal erfgoed op KBL (Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen). Er is volgens de partners dan ook reden om regio’s met talrijke KBL klimaatbestendiger te maken.
Dessing: “Het lage grondwaterpeil en lage waterstanden van waterlopen leiden steeds vaker tot het droogvallen van beken, sprengen en slotgrachten. In het westen kampt men bovendien met problemen als gevolg van verzilting. De klacht dat funderingen van monumentale gebouwen wordt aangetast wordt dan ook vaker gehoord”.
Aanpak
Vooral in Zuid- en Oost-Nederland lijden KBL onder de periode van grote droogte. De zeven partners achten het van groot belang de problemen regionaal in kaart te brengen, ze effectief te monitoren en te onderzoeken welke maatregelen tot oplossingen kunnen leiden.
De sKBL ziet de ondertekening van de interprovinciale samenwerkingsovereenkomst als een belangrijke stap in het beschermingsproces van de klimatologische wijzigingen en erfgoedbehoud. “Het Kennisprogramma Klimaatbestendige KBL zal bijdragen aan het beter inzichtelijk en overzichtelijk maken van de diverse mogelijkheden voor bescherming van dit erfgoed”.
Drie onderdelen
Het kennisprogramma bestaat uit drie onderdelen: een klimaatstresstest, een zogenoemde groenblauwe monitor en proeftuinen.
De groenblauwe monitor verzamelt op meetpunten relevante data om meer inzicht te krijgen in de gevolgen van klimaatverandering. Met een klimaatstresstest worden met simulatiemethodes extreme situaties (droogte, neerslag) onderzocht.
De proeftuinen Samen effectief droogte bestrijden en H2O Landgoederen moeten leiden tot voorstellen voor klimaatplannen. In de proeftuin Landgoederen Baakse Beek worden de best practices geanalyseerd. De proeftuin Klimaat-robuust watersysteem Zeisterbos voert bedachte oplossingen daadwerkelijk uit. Alle opgedane kennis en ervaring wordt via een leeromgeving voor zowel erfgoed- als niet-erfgoed doelgroepen verzameld en gedeeld.
Voorts wil het Kennisprogramma laten zien hoe erfgoed een meewegende en inspirerende factor kan zijn in provinciaal en regionaal klimaatbeleid.
Foto: De ondertekenaars van het Kennisprogramma klimaatbestendige aanpak KBL in beeld. Linksboven: Gelders gedeputeerde Peter Drenth (Cultuur en Erfgoed), rechtsboven: voorzitter Arthur Kaspers van het Utrechts Particulier Grondbezit, links midden: sKBL-voorzitter René Dessing, midden: Willy de Zoete, gedeputeerde Cultuur en Erfgoed provincie Zuid-Holland, rechts midden: Saskia van Dockum, directeur-bestuurder Utrechts Landschap, linksonder: Marcel Fluitman, wethouder Cultureel Erfgoed gemeente Zeist en rechtsonder: Utrechts gedeputeerde Rob van Muilekom (Cultuur en Erfgoed).