De Hervormde wijkgemeente Maarland draagt op 15 november de Petrus en Pauluskerk te Loppersum over aan de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK).
Daarmee komt het totale bezit van de SOGK op 93 kerken, twee synagogen, 57 kerkhoven/begraafplaatsen en negen (vrijstaande) torens. Na de overdracht wordt de kerk terugverhuurd aan de Hervormde wijkgemeente Maarland.
Kruiskerk
De Petrus en Pauluskerk is een imposante kruiskerk met vijfzijdig koor en daarmee een opmerkelijk bouwwerk voor een relatief klein dorp als Loppersum. Het zal te maken hebben gehad met het gegeven dat de kerk tot aan de Reformatie decanaatskerk is geweest.
Binnenin het gebouw vragen tal van gewelfschilderingen de aandacht: de gewelven van het koor en de Mariakapel zijn versierd met kleurige fresco’s die rond het jaar 1500 zijn aangebracht. In het koor zijn afbeeldingen te zien van kerkheiligen en verhalen uit het Nieuwe Testament, in de Mariakapel staan acht scènes afgebeeld uit het leven van Maria.
Restauratie
Gebouw en toren van de Petrus en Pauluskerk zijn in 1952-1959 grondig gerestaureerd, onder leiding van de architecten A.R. Wittop Koning en R. Offringa.
Uit de lange herstelperiode en de toenmalige restauratieopvatting van beide architecten mag blijken dat de opknapbeurt ingrijpend is geweest. Naar de inzichten van destijds was de meest oorspronkelijke kerk het uitgangspunt. Resultaat: ‘een heel erg middeleeuwse kerk’.
De Mare/Hinsz/Freytag-orgel
Het forse De Mare/Hinsz/Freytag-orgel in de de Petrus en Pauluskerk stamt blijkens een opschrift op de orgelkast uit 1562. Volgens de inscripties is Andreas de Mare de bouwer.
In 1665 is het instrument gerestaureerd, waarschijnlijk door Hendrick Huisz. In 1735 vervolgens verbouwde Hinsz het hoofdwerk en in 1803 maakte Freytag een nieuw rugwerk.
Het orgel was in de loop van de tijd in onderhoud bij Van Oeckelen en Doornbos. In 1963/1965 is het instrument opnieuw hersteld en wel door Van Vulpen. Daarbij is uitgegaan van de situatie van voor Hinsz.
Eerder dit jaar is het orgel door Bakker & Timmenga nogmaals opgeknapt en teruggebracht in de situatie van voor de restauratie in de jaren zestig. Ook het uiterlijk is veranderd; het is geschilderd in olijfgroene kleur, de orgelgalerij is verbreed en staat op twee pilaren. Onlangs is het imposante instrument weer feestelijk in gebruik genomen.
Rijksbescherming
Het kerkgebouw geniet rijksbescherming op grond van de Monumentenwet. Het ligt in het beschermde dorpsgezicht ‘wierde Loppersum’. Het terrein is niet aangewezen als archeologisch rijksmonument.
De Hervormde wijkgemeente Maarland gebruikt het godshuis hoofdzakelijk voor zondagse diensten. Ook zijn er vaak orgel- en andere concerten te beluisteren. Aan die situatie verandert niets.
Foto: Interieur Petrus en Pauluskerk te Loppersum (foto Duncan Wijting).