Erfgoedbeschermer Heemschut-Gelderland en de historische vereniging Deutekom pleiten voor een integraal plan voor de toekomst van de omgeving van de vervallen monumentale villa Plantsoenstraat 73 in Doetinchem. Met zo’n (gemeentelijk) plan kan huns inziens grip worden gekregen op wat zij noemen ‘ongewenste ontwikkelingen’.
Vertegenwoordigers van beide organisaties deden hun oproep op donderdag 1 september toen zij ter plaatse een kijkje namen en spraken met buurtbewoner Paul Jansen.
Zorgen
De twee verenigingen maken zich zorgen over dreigende verstening van de Plantsoenstraat, die met villa’s en bomengroen te boek staat als ‘de mooiste straat van het centrum van Doetinchem’.
Heemschut en Deutekom hebben, net als een deel van de buurt, hun nood geklaagd bij de lokale overheid over het restauratieplan voor Plantsoenstraat 73 en het volbouwen met appartementen van het grootste deel van het erf. Ook de extra woonruimte die eigenaar Wim Buiting in de villa wil onderbrengen onder een nieuw, groter dak stuit op bezwaren.
Huurpenningen nodig
Buiting op zijn beurt verklaart de opbrengsten aan huurpenningen nodig te hebben voor de financiering van de restauratie van het gemeentelijk monument.
Plantsoenstraat 73 is de eerste villa in de monumentale bebouwing en daardoor belangrijk. Niet alleen zou het volbouwen van erven volgens de erfgoedbeschermers de zoveelste aanslag op het ooit weelderige tuingroen in de straat zijn, maar ook wordt gevreesd voor een domino-effect. “Als het erf hier wordt vol gezet met appartementen, kan moeilijk ‘nee’ worden gezegd tegen eigenaren en ontwikkelaars met soortgelijke plannen. Dan dreigt complete verstening van de ooit zo mooie straat”, is de mening van Jansen en buurtbewoners.
‘Beste remedie’
Bij de schouw werd duidelijk dat een integraal ontwikkelingsplan voor de hele omgeving, met waarborgen voor voldoende groen, de beste remedie is om zo’n verstening te voorkomen.
Heemschut en Deutekom: “Mogelijk zou een dergelijk plan ook het begin kunnen zijn voor een revival van de lommerrijke straat van weleer. Belangrijk is niet alleen de ‘groene’ villa-voorkant van de Plantsoenstraat, maar ook de achterzijde van de bebouwing. Veel van de weelderige achtertuinen van vroeger zijn gaandeweg veranderd in parkeerplaatsen of bebouwd met schuren en praktijkruimten. Met het hierop aansluitende parkeerterrein, dat deels een druk bereden sluipweg is, maakt het geheel een rommelige indruk”.
Achtertuin
De nieuwbouwplannen in de achtertuin van de villa overschrijden volgens de erfgoedverenigingen ook de kavelgrens en komen daardoor akelig dichtbij een aangrenzend appartementencomplex.
De bewoners daarvan vrezen voor verlies van uitzicht en verminderde lichtinval. “Als dit doorgaat kunnen de nieuwe overburen de balletjes in m’n bord soep op tafel tellen, zo dichtbij komt die nieuwbouw”, zegt Paul Jansen. De gemeente Doetinchem heeft in een plaatselijk nieuwsblad laten weten dat er meerdere ontwikkelingen in het gebied spelen en er gewerkt wordt aan een visie, die past in de bredere omgeving.
Begrip
Eigenaar Buiting van Plantsoenstraat 73 zegt de onrust over de plannen te begrijpen. “Ikzelf draag om persoonlijke redenen de straat een zeer warm hart toe. De bouwplannen zijn er daarom juist op gericht de uitstraling van de Plantsoenstraat te handhaven“.
Buiting kocht het pand in 2019 en kreeg het advies om het te verbouwen tot modern kantoor. “Maar gezien de huidige schaarste op de woningmarkt besloot ik om er een woonbestemming van te maken en het geheel weer een Plantsoen-uitstraling te geven”.
Volgens de eigenaar zijn het gebouw, het terrein en de achterliggende oude winkel erg verwaarloosd. “Het pand is door vorige eigenaren diverse malen verbouwd. Alles wat enige historische waarde had is eruit gesloopt. Zo zijn de originele kozijnen aan de buitenzijde vervangen door aluminium exemplaren en zijn ze aan de voorkant bovendien doorgetrokken tot op de bodem. Ook de kap is in het verleden vervangen en dus niet meer origineel. Binnen zijn de traditionele plafonds allemaal verwijderd. Ergo: er is weinig oorspronkelijks meer over. Ik vind het dan ook vreemd dat het pand monumentale status geniet, terwijl andere veel mooiere panden aan de Plantsoenstraat dat niet hebben”.
Kostbare zaak
Buiting onderstreept, dat het pand renoveren en het weer een woonfunctie geven een kostbare zaak is. “Het is niet de gemakkelijkste weg en zeker niet de manier om snel geld te verdienen. Samen met de projectontwikkelaar hebben we besloten tot de bouw van vijf appartementen aan de achterzijde en vijf kleinere, betaalbare, appartementen in het pand zelf. Er is veel belangstelling voor en ik hoop niet dat ik die mensen teleur moet stellen”.
Volgens Buiting waren de reacties na indiening van de uiteindelijke bouwplannen van de plaatselijke welstandcommissie, architecten, de stedenbouwkundige commissie en de monumentencommissie positief. “Wel vond men dat de voorgestelde aanbouw een aantal meters naar achteren zou moeten opschuiven, dat wil zeggen naar het de achterliggende parkeerterreintje en dus iets verder weg van de Plantsoenstraat. Deze aanpassing resulteerde in een ontwerp met open ‘begijnenhofje’ en een groene wand aan de zijde van Dr. Huber Noodtplaats. Verder wordt het pand geheel opgeknapt en krijgt het aan de voorzijde weer een klassieke uitstraling plus een tuin met mooi hekwerk, passend in het historische aanzicht van de Plantsoenstraat”.
Buiting wijst erop, dat het eindresultaat kan zijn dat het pand blijft zoals het nu is en dat het wordt het verhuurd als kantoor, kapsalon of iets dergelijks. “Dan zijn er louter verliezers. Mijn doel om de woonfunctie terug te brengen naar de Plantsoenstraat en van het geheel iets moois te maken is dan mislukt. Dat zou jammer zijn”.
Foto: Leden van Deutekom, Heemschut-Gelderland en buurtbewoner Jansen (tweede van links) voor de vervallen villa Plantsoenstraat 73.