Drie van de vier overgebleven sgrafitto’s in Doetinchem blijven in de Achterhoekse centrumgemeente. Tezijnertijd komen de kunstwerken met circustaferelen te hangen in de voormalige bibliotheek aan de plaatselijke Raadhuisstraat. Daar wordt een broedplaats voor ondernemers opgezet onder de naam De Steck. Dat gebeurt in april 2018.
Tot die tijd worden de kunstwerken opgeslagen bij wegenbouwer Hoornstra in Doesburg. Het inmiddels beklonken aanbod komt van Henk Janssen, directeur van De Steck.
Maandagochtend 9 oktober tussen 8.00 uur en 9.00 uur worden de sgrafitto’s uit de loods getakeld waarin zakenman Marcel Harmsen ze tijdelijk had opgeslagen. Harmsen moest er vanaf omdat hij in november met zijn familie emigreert naar Namibië. Janssen reageert op de website van dagblad De Gelderlander met ‘kunst past ook bij ons’.
Heemschut
De reddingsactie van de sgrafitto’s is geslaagd dankzij Heemschut, dat zichzelf drie jaar de tijd gaf voor het vinden van een nieuwe bestemming, en de gemeente Doetinchem. Vertegenwoordigers Norman Vervat en Rob Lureman van Heemschut hebben er maanden voorbereiding in gestoken.
Het gaat als gezegd om drie van de vier sgrafitto’s die nu nog in bezit zijn van Harmsen. De vierde is een half beschadigd exemplaar dat om die reden niet onder de reddingsactie kon vallen.
Oorspronkelijk waren er zelfs 12 door de Arnhemse kunstenaar Hans Gorter vervaardigde sgrafitto’s met circusvoorstellingen. Ze hingen in Doetinchem in de kantine van de voormalige technische school, maar dreigden te verdwijnen toen die werd gesloopt voor het nieuwbouwdeel van cultuurcluster ‘t Brewinc. Heemschut en destijds ook de historische vereniging Deutekom en het in 2011 in de RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) opgegane ICN (Instituut Collecties Nederland) hebben zich zeer beijverd voor redding en herplaatsing. Dat lukte tot nu toe in twee gevallen, in de nieuwe bieb en in het gemeentehuis.
Vier sgrafitto’s (in feite 3,5) werden destijds aangekocht door Marcel Harmsen, die ze in verband met zijn emigratie nu gratis schenkt aan de gemeenschap.
Betonarchitectuur
De in 1976 gebouwde oude bibliotheek, waarin de drie exemplaren van Harmsen/inmiddels Heemschut worden geplaatst, is een bijzonder voorbeeld van betonarchitectuur.
Het gebouw geldt als hoogtepunt in het oeuvre van architect Wim Davidse (1934), wiens werk associaties oproept met de ideeën die leefden binnen de Forumgroep (met architecten als Aldo van Eyck, Piet Blom, Bakema en Hertzberger).
Forum benadrukt o.a. de ruimtelijke overgang van buiten naar binnen. De oude bieb in Doetinchem is daar een treffend voorbeeld van. Het gebouw is door Heemschut, het Cuypersgenootschap en Rob Lureman (oud-lid van de monumentencommissie in Doetinchem en de commissie Gelderland van Heemschut) in januari 2017 voorgedragen voor de gemeentelijke monumentenlijst, samen met 15 andere objecten. Met de plaatsing van de drie sgrafitto’s wint de oude bieb aan cultuurhistorische betekenis. Heemschutwoordvoerder Norman Vervat spreekt van een ‘droomoplossing’.
Foto: Een van de drie sgrafitto’s (foto Rob Lureman).