Vandaag (donderdag 9 mei) wordt het stadhuis in Utrecht officieel heropend na een intensieve verbouwingsperiode. Het historische ensemble aan de Stadhuisbrug in het hart van de Domstad, is het resultaat van talloze verbouwingen door de eeuwen heen.
Aan de achterzijde is eind vorige eeuw naar ontwerp van de Spaanse architect Enric Miralles een aanbouw toegevoegd, die ook de bestaande logistiek binnen het gebouw ingrijpend heeft veranderd. Maar nog steeds zetelt in het ensemble het bestuur van de stad en nog steeds kan men er een huwelijk laten bezegelen. Om dat te kunnen blijven doen was renovatie en verduurzaming van alle gebouwen hard nodig.
Ontwerpteam
De ontwerpfase waarin het restauratieplan van Van Hoogevest Architecten vorm kreeg, begon in 2016 in nauw overleg met de gemeente Utrecht en de adviseurs installatie (DWA), constructie (de Prouw), bouwfysica (Peutz) en akoestiek (LBP|SIGHT). Het werk is vanaf juni 2018 uitgevoerd door bouwbedrijf Burgy uit Leiden.
Voorbeeld voor verduurzaming
Vanwege de hoge monumentwaarde van de historische gebouwen die de status hebben van rijksmonument, is gekozen voor een verduurzamingsmethode waarbij duurzaamheid en monumentwaarde in zorgvuldige balans zijn gehouden.
Die zogenoemde DuMo-methode is ontwikkeld door Evertjan Nusselder in samenwerking met andere specialisten. Hij maakte voor het stadhuis Utrecht een DuMo-scan, waaruit een advies voortkwam met bijbehorende maatregelen.
De methode, voor rijksmonumenten volgens Van Hoogevest Architecten de enig juiste aanvliegroute naar verduurzaming, gaat uit van een aanpak op maat. Voor ieder monument zijn specifieke oplossingen geschikt, die voor een ander monument weer minder geschikt zijn. Bij het stadhuis Utrecht is gekozen voor isolatie van de buitenschil; is nieuw monumentaal gelaagd glas en monumentaal glas met spouw toegepast; is een balansventilatiesysteem toegevoegd; zijn zonnepanelen geplaatst op binnendaken en is een zonnewarmtesysteem aangebracht onder de dakpannen.
Alle maatregelen samen zorgen voor een DuMolabel B, niet te vergelijken met een gangbaar energielabel, waarin behoud van monumentwaarde niet wordt meegewogen. Daarmee geldt dit restauratieproject als inspiratievoorbeeld voor duurzaam gemeentelijk vastgoed.
Herstel en herinrichting
Van Hoogevest Architecten staat met zijn erfgoedkennis naar eigen zeggen niet alleen borg voor gedegen ambachtelijk herstel, voor een reconstructie van het historische kleurenpallet op basis van onderzoek door Judith Bohan en een juiste integratie van verduurzamingsmaatregelen, het bureau heeft ook een belangrijk deel van de herinrichting ontworpen.
Zo maakte architect Herman Bakker het ontwerp voor verbetering van het publiek gebruik van het stadhuis als ‘huis van de stad’. Daarbij fungeert de gerestaureerde monumentale stadhuishal als hart van het gebouw. Samen met de omgang en de ruimtes rondom is nieuw publiek gebruik mogelijk geworden.
Een belangrijke verbetering in de logistiek is de heropening van de oorspronkelijk hoofdtoegang aan de Stadhuisbrug. Daarmee is het gebouw weer onderdeel van de stad is geworden. Nieuwe meubels zijn ontworpen door meer ontwerpers, zoals het bureau Miralles Tagliabue EMBT dat als ontwerper van de uitbreiding van 2000, door de gemeente ook bij de huidige verbouwing is betrokken.
Lezing
Op 14 juni geeft architect Bakker een lezing, georganiseerd door het plaatselijke architectuurcentrum AORTA, waarin hij vanuit zijn visie een toelichting geeft op het architectonisch ontwerp voor het stadhuis Utrecht. De volgende dag zal het stadhuis in het kader van de Dag van de Architectuur worden opengesteld voor publiek dat dan rondleidingen en korte presentaties krijgt. www.utrecht.nl
Foto: Het stadhuis in Utrecht heeft een stevige renovatie en verduurzaming van alle gebouwen ondergaan (foto Arjen Veldt).