In de erfgoedsector heerst grote onrust over het besluit van minister Ingrid van Engelshoven (OCW) om per meteen te stoppen met het actief bijhouden van de registratie van de blauwwitte monumentenschildjes in het rijksmonumentenregister. Ook lezers van MONUMENTAAL lieten weten in verwarring te zijn.
Volgens de sector drukt op het ogenblik een te grote last op de schouders van erfgoedbeheerders.
“Die zijn geëquipeerd en verantwoordelijk voor instandhouding en – indien nodig – restauratie van monumenten en culturele goederen, maar niet voor het garanderen van de veiligheid bij rampen”, schrijft het erfgoedveld in een breed gedragen brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van de ingreep van de minister.
Reactie op advies UNESCO Commissie
Van Engelshoven nam haar onverwachte besluit in reactie op het advies van de Nederlandse UNESCO Commissie ‘Een Wapen in Vredestijd’ van 22 juni 2020.
“De groep rijksmonumenten en collecties die destijds is geselecteerd om een blauwwit schildje te mogen dragen, wordt niet uitgebreid, geactualiseerd of gecontroleerd of het schildje rechtmatig op de gevel hangt”, aldus de bewindsvrouw.
Volgens de minister worden ook geen nieuwe schildjes toegekend aan gebouwen of collecties. Van Engelshoven: “Onze erfgoedzorg inzake veiligheid is toegesneden op al ons cultureel erfgoed en niet op een selectie anders dan onze registers. Door de wettelijke verankering van veiligheidszorg in de huidige wetgeving en de uitvoering daarvan voldoet Nederland in ruime mate aan de bepalingen van het Haagse Verdrag”.
Bescherming bij gewapend conflict
Het Haagse Verdrag (1954) beoogt cultureel erfgoed te beschermen tijdens een gewapend conflict tegen beschadiging, plundering en inbeslagname.
De blauwwitte schildjes dragen hieraan bij door de beschermde status van een gebouw, cultuurgoed of collectie zichtbaar te maken in het straatbeeld. Vooral in de jaren zestig en zeventig zijn ze op grote schaal op gevels aangebracht.
Symposium
In haar brief aan de Tweede Kamer informeert het erfgoedveld naar de procedure van de bescherming, de wijze waarop over de beslissing van de minister is gecommuniceerd en de inhoud van de boodschap.
De sector stelt voor binnen afzienbare termijn een symposium te houden, waarop de bescherming van monumenten en culturele goederen in geval van rampscenario’s besproken wordt.
Bij rampscenario’s wordt niet alleen gedacht aan de gevolgen van gewapende conflicten, maar ook aan natuurrampen, menselijk handelen en klimaatverandering.
Lees de hele brief hier.