Op 5 mei gaan in Amsterdam tienduizend mensen in gesprek over de geschiedenis en toekomst van hun buurt, stad en land. De 6e editie van de zogenoemde Vrijheidsmaaltijd begint met vijftien Amsterdamse kerken die de klokken luiden om 18.00 uur, aan de hand van een symbolisch luidschema waarin Geloof, Hoop, Liefde en Vrijheid klinken.
Thema van de Vrijheidsmaaltijd is de Nieuwe Tijd. Met de inval van de Duitsers in 1940 brak, ook letterlijk, een nieuwe tijd aan. De klok werd 40 minuten vooruit gezet. Na de bevrijding in 1945 draaide de klok niet meer terug. Terwijl mensen nog nauwelijks beseften wat er in de oorlogsjaren gebeurd was, richtte men de blik op de toekomst en over de grenzen, onder het motto Nooit meer oorlog en Nooit meer Auschwitz. De wederopbouw en Europese samenwerking werden op gang gebracht. Naast het vaak ondraaglijke verdriet over verloren vrienden en familie, was er de drift en het idealisme waardoor al in 1948 het Verdrag van de Universele Rechten van de Mens tot stand kon komen. Afgesproken werd dat iemand in de eerste plaats mens is, en niet Duitser, Italiaan, jood, moslim of Nederlander.
Enkele voorbeelden van de in totaal 90 Vrijheidsmaaltijden:
- De Vrije Universiteit organiseert een maaltijd over onze debatcultuur op het Amsterdamse Bevrijdingsfestival met o.a. NRC-columnist Bas Heijne;
- Op het Museumplein is de grootste Vrijheidsmaaltijd met tweeduizend mensen. Met het Power to the Pieper diner, aangeboden door de Nederlandse Aardappel Organisatie. Samuel Levie van Food Cabinet en Naresh Ramdjas (finalist van Master Chef Holland 2015) verzorgen de maaltijd. Verder muziek van Excelsior Recordings, schrijvers van SLAA, Bevrijdingsdans, en het vliegtuigje dat op 5 mei 1945 landde in Amsterdam-Zuid;
- Waternet houdt een Vrijheidsmaaltijd in Het Gemeenlandshuis over water in vluchtelingenkampen en de rol die de Nederlandse organisatie daarbij speelt;
- Voor Engelstaligen: Pakhuis de Zwijger combineert een Vrijheidsmaaltijd met een programma over de wederopbouw in Aleppo;
- Het Scheepvaartmuseum vertelt in samenwerking met het Indisch Herinneringscentrum een verhaal over de repatriëring van 300.000 mensen na WOII;
- Een unieke groep Amsterdammers met 180 verschillende nationaliteiten gaat aan tafel in De Hallen. Een samenwerking tussen Merijn van Tol, OBA, de Filmhallen en het Prins Claus Fonds;
- Arubaans verzet: Een maaltijd in Amsterdam-Zuidoost als ode aan de Arubaanse verzetsstrijder Boy Ecury;
- In de Singelkerk vertelt historicus Ewoud Kieft over zijn nieuw verschenen boek Het verboden boek. Mein Kampf en de aantrekkingskracht van het nazisme
Alle maaltijden en aanmelden op www.4en5mei.amsterdam
Programma
De Vrijheidsmaaltijd, een initiatief van het Amsterdams 4 en 5 mei comité́, is onderdeel van meer dan 300 programma’s van herdenkingen, Theater Na de Dam, open joodse huizen en huizen van verzet, concerten, films, rondleidingen, en bevrijdingsfestivals. Zie het volledige programma op www.4en5mei.amsterdam
Foto: Beeld van de Vrijheidsmaaltijd 2016 (foto Arjan Spannenburg).