De Domtoren in Utrecht staat tot en met 2024 in de steigers voor een grootscheepse restauratie. Het materiaal dat tijdens de opknapbeurt wordt vervangen, krijgt een nieuwe bestemming. Het project Van Dom tot steengoed zorgt ervoor dat alle stukjes Dom, van puin tot ornament, hoogwaardig worden hergebruikt voor producten en projecten in de provinciehoofdstad.
Passend bij de tijd van nu gaat zo min mogelijk verloren. Zo wordt zevenhonderd jaar Utrechtse geschiedenis letterlijk ingezet voor de toekomst van de stad.
Tijdens de restauratie wordt iedere twee weken een volle container met puin, blokken en ornamenten van de kerktoren gehaald. De cultuurhistorische en emotionele waarde van de Dom is volgens de initiatiefnemers echter te groot om blokken en ornamenten als granulaat te gebruiken.
De komende jaren zorgt Van Dom tot steengoed er daarom voor dat het restmateriaal van de Domtoren zoveel mogelijk hoogwaardig circulair, betekenisvol en zichtbaar wordt ingezet in producten en projecten in Utrecht.
Gedragen initiatief
Brokkenmákers Mirjam Schmull en Hylke Faber dienden samen met restauratie-aannemer Nico de Bont hun plan in bij het stadsbestuur.
“Stichting Utrechts eigenDom bleek te werken aan een gelijksoortig voorstel. We hebben toen de krachten gebundeld en lanceren nu, samen met de gemeente Utrecht en Utrecht Marketing, dit spraakmakende project”, verklaart Schmull.
“Als Brokkenmákers hopen we zoveel mogelijk circulaire initiatieven te verwezenlijken en mensen over de manier waarop we met grondstoffen en ‘afval’ omgaan te laten nadenken”.
Materiaal wordt heringezet
Brokkenmákers werkt voor Van Dom tot steengoed samen met verschillende professionele partijen. Het historisch bouwmateriaal van de Dom wordt de komende jaren heringezet in de openbare ruimte en in nieuwe gebiedsontwikkelingen.
Te denken valt aan kunst voor de stad en bouwmaterialen voor Utrechtse projecten. Utrecht Marketing verkoopt en verloot daarnaast ornamenten van de Dom. De opbrengst draagt bij aan het terugbrengen van de verlichting van de hoogste kerktoren van Nederland. “De kers op de taart van de restauratie”.
‘Dom idee’
Wat er met de rest van het materiaal gaat gebeuren, is aan de Utrechters zelf. In juni wordt de ideeënwedstrijd ‘Dom idee’ gelanceerd. Iedereen – ook buiten Utrecht – kan een idee indienen om met het puin en blokken van de Domtoren iets te maken.
Voor de beste ideeën is materiaal beschikbaar om zelf of samen met een Utrechtse maker aan de slag te gaan. Het eindresultaat komt daadwerkelijk in de stad te staan of in de winkel te liggen. Zo kan iedereen letterlijk een steentje bijdragen aan de toekomst van de stad.
Circulaire stad
Van Dom tot steengoed past volgens de initiatiefnemers binnen de huidige ontwikkeling naar een circulaire economie maar is verre van nieuw.
Mirjam Schmull: “Het blijven gebruiken van producten en grondstoffen is al eeuwen onderdeel van onze samenleving. Oude Utrechtse woningen en ook de Domkerk zijn gebouwd met stenen uit afgebroken stadsmuren, kerken en kasteel Vredenburg. Wij bouwen met ons project én met de circulaire economie voort op de eeuwenoude, circulaire traditie. Want weggooien is dom, hergebruik steengoed”.
Brokkenmákers
Brokkenmákers afficheren zich als circulaire doeners, makers en adviseurs. Het bedrijf omarmt samen met langetermijndenkers en -doeners concrete circulaire projecten en faciliteert de transitie naar een circulair proces. “Zo maken we de brokken uit de huidige (lineaire) economie dankzij nieuwe circulaire processen en herbruikbare producten”. www.brokkenmakers.nl
Foto: Restmateriaal van de Dom (foto Jan Buteijn).