De Visafslag Scheveningen in Den Haag is aangemerkt tot rijksmonument.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft het gebouw op maandag 17 juni namens minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, OCW) op de rijksmonumentlijst gezet.
De afslag is aangewezen in het kader van het aanwijzingsprogramma voor monumenten uit de Wederopbouwperiode (1940-1965). Ook de gemeente Den Haag heeft hierover onlangs positief geadviseerd.
De Visafslag (1962-1964) Scheveningen geldt als essentieel toonbeeld van de cultuurhistorische ontwikkelingen uit de wederopbouwperiode in Nederland. Het is volgens de RCE een evidente mijlpaal in de ontwikkeling van de architectuur en ruimte gebonden kunst in Nederland.
Dagelijkse leven
Verantwoordelijk wethouder Robert van Asten (Monumenten) is trots op de erkenning.
“De Visafslag is onlosmakelijk verbonden met Den Haag als stad aan zee. Niet alleen tijdens Vlaggetjesdag, als de komst van de Hollandse Nieuwe gevierd wordt. Dagelijks veilen hardwerkende vissers in dit architectonisch meesterwerk hun vangsten. De visafslag als monument staat niet alleen symbool voor de wederopbouwperiode, maar ook voor het dagelijkse leven op Scheveningen”.
Onder één dak
Sjoerd Schamhart (1919-2007) was architect van de Visafslag. Hij hield in zijn werk rekening met de bestaande stedenbouwkundige structuur en richtte zich sterk op de gebruiker.
Beide eigenschappen keren terug in de Visafslag. Het indertijd beschikbaar gestelde terrein wist de architect met 25 meter uit te breiden door op palen in het water te bouwen. Aldus ontstond een breedte van 105 meter. Met een totale lengte van bijna 400 meter bracht Schamhart de combinatie van opslag, afslag en bedrijfsfuncties onder één dak. Voor laden en lossen was de havenkade gereserveerd. De kosten van de bouw bedroegen in de vroege jaren zestig 9 miljoen gulden (ruim 4 miljoen euro).
Schaalvergroting
De oorspronkelijke Visafslag is in vrijwel alle onderdelen goed herkenbaar gebleven en vervult nog steeds de originele functie. Per jaar wordt er 9.000 ton vis verhandeld.
Het gebouw is in hoge mate beeldbepalend door de enorme lengte en is bijna even lang als het landhoofd waarop het werd gebouwd. Het nieuwe rijksmonument staat symbool voor de naoorlogse schaalvergroting van de zeevisserij.
Architect Schamhart ontwierp gebouwen met zeer uiteenlopende functies. Andere belangwekkende gebouwen van zijn hand zijn het wooncomplex Couperusduin (1975) en het Nationaal Archief (1979), beide in Den Haag.
De monumentale kunst van de Visafslag is ontworpen door Aat Verhoog (1933) en bestaat uit eenvoudige, gestileerde betonreliëfs in en om de entreehal van het bedrijfsgebouw.
Nieuwe status
De nieuwe status van de Visafslag maakt het mogelijk dat bij verdere ontwikkeling van het monument, de cultuurhistorische waarden behouden blijven. Ander voordeel is dat bij de instandhouding van het monument een beroep kan worden gedaan op het rijk en/of de provincie.
Foto: De Visafslag in Scheveningen.