De wederopbouwwijk in Nederland heeft verborgen kwaliteiten. Dat blijkt uit onderzoek van bureau Motivaction in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Het bureau onderzocht de bekendheid, beeldvorming en waardering van wijken uit de wederopbouwperiode (1945-1965).
Hoewel het algemene beeld niet altijd positief is, onderschrijft een meerderheid van het Nederlandse publiek het eigen karakter van de betreffende woonwijken; 35 procent noemt ze aantrekkelijk voor starters.
Vernieuwen
Ongeveer 70 procent van de Nederlanders meent dat de wederopbouwwijken flink vernieuwd moeten worden en niet meer van deze tijd zijn. Woninggrootte, veiligheid en bouwstijl dienen wat hen betreft het dringendst te worden aangepakt.
Huidige bewoners oordelen over het algemeen positiever dan bezoekers. Wel vinden zij – met veel anderen – dat de wijken verloederd zijn en gekenmerkt worden door achterstallig onderhoud.
Oud-bewoners zijn positief over hun ervaringen met de wederopbouwwijk. Zij associëren die met saamhorigheid, groen en veiligheid. Opvallend is dat jongeren (18-24 jaar) vaker aangeven dat de wijken karakteristieke gebouwen hebben en dat de oorspronkelijke samenhang nog herkenbaar is. Ook vinden zij net als oud-bewoners de wijken vaker prettig om in te wonen.
Meest gewaardeerd
De bereikbaarheid, de ligging ten opzichte van het centrum, de hoeveelheid openbare ruimte en het groen worden door het publiek het meest gewaardeerd. Die kenmerken waren destijds belangrijke uitgangspunten voor de stedenbouwkundige plannen van de wederopbouwwijken. Ze waren hypermodern, vol optimisme en neergezet met het geloof in de maakbaarheid van de samenleving.
Tweederde van de respondenten vindt de wijken anders dan alles wat ervoor of erna gebouwd is, waaruit hun onderscheidende karakter blijkt. Volgens de RCE vormt dit gegeven een basis voor draagvlak voor behoud van dit naoorlogse erfgoed.
Toekomstbestendig
Woningcorporaties, gemeenten en ontwikkelaars staan voor de uitdaging de bestaande woningvoorraad toekomstbestendig te maken. Het onderzoek van Motivaction biedt volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed aanknopingspunten voor een goede doorontwikkeling van deze wijken. De resultaten versterken de dienst in haar geloof dat cultuurhistorie een aanjaagfunctie kan zijn voor succesvolle transformatie.
Het volledige onderzoeksrapport is te downloaden op: http://erfgoedmonitor.nl/publicaties/waardering-en-bekendheid-wederopbouwwijken-nulmeting-2014
Foto: ’s Hertogenbosch, Plan Zuid/De Pettelaar.