Niet zo iconisch als de Ridderzaal, maar minstens zo belangrijk voor de uitstraling van het Binnenhof: de neogotische fontein met zijn prachtige smeedwerk en het vergulde beeld van koning Willem II bovenop.
De rondom met wapenschilden versierde fontein is eerder deze maand na zorgvuldige ontmanteling voor jaren veilig opgeslagen. Pas aan het eind van de grootschalige renovatie van het Binnenhof keert hij in Den Haag terug.
Een loods van de Achterhoekse firma Oldenhave herbergt nu het kostbare smeedwerk van het in totaal 14.000 kilo zware rijksmonument. Omtimmerd om beschadiging te voorkomen.
Van Milt Restaurateurs (Lunteren) is de komende jaren verantwoordelijk voor de opslag van andere vitale elementen zoals het waterbassin, het mozaïekwerk en de natuurstenen vloer.
Kostbaar geschenk
De met goud beklede fontein, ontworpen door de vermaarde kerkenbouwer Pierre Cuypers, is deels uit eigen zak betaald door initiatiefnemer Victor de Stuers, grondlegger van de monumentenzorg in Nederland. De Duits-Nederlandse beeldhouwer Ludwig Jûnger schetste het beeld van Willem II.
De Binnenhoffontein was in de jaren tachtig van de 19e eeuw een geschenk van de lokale burgerij. Hagenaars zeiden daarmee dank voor de restauratie van de voorgevel van de Ridderzaal.
Vanwege de hoge kosten aarzelde de toenmalige regering aanvankelijk om het cadeau te aanvaarden. Nadat besloten werd dat de fontein louter op hoogtijdagen zou spuiten, ging dat probleem van tafel.
Toonbeeld ambachtelijk kunnen
Tijdens de bouw van het Rijksmuseum in Amsterdam (eveneens geesteskind van Cuypers) werd op het ervoor gelegen Museumplein in 1883 de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling gehouden.
Op die expositie pronkte de fontein, in Nederland behorend tot de mooist gesmeden objecten, als toonbeeld van ambachtelijk kunnen. De makers, C.J. Vincent & Co uit Schiedam, kregen er zelfs een zilveren medaille voor.
In 1885 verscheen het sculpturale bouwwerk voor het eerst op het Binnenhof. Zij het op een andere plek dan waar het tot voor kort stond; centraler op het plein, recht tussen de ingangen van de Eerste en Tweede Kamer.
Na restauratie in 1975 belandde het beeldbepalende object meters verderop, meer in lijn met de entree van de Ridderzaal. Onderzocht wordt of het op termijn weer op zijn oorspronkelijke plek kan komen te staan.
Terugplaatsing
Terugplaatsing van de fontein, die in de tussentijd waar nodig wordt opgeknapt, is niet eerder voorzien dan als sluitstuk van de jarenlange Binnenhofrenovatie.
“Als je een interieur restaureert, hang je ook pas als allerlaatste de kristallen kroonluchter terug”, verklaart Lenneke van Konijnenburg, projectleider van het Rijksvastgoedbedrijf en verantwoordelijk voor de buitenruimte.
Om te zorgen dat mettertijd alle 3.600 onderdelen van de fontein op de juiste plek terugkomen is een 3D-scan gemaakt. Bouwkundig adviseur Claus Schurg: “Het is alsof je een motorfiets in elkaar zet; ook dan wil je na afloop geen onderdelen overhouden. De voorbijganger mag straks geen verschil zien tussen de fontein vóór en ná de renovatie van het Binnenhof”.
Foto: Document voor een Monument.
Quotes Lenneke van Konijnenburg en Claus Schurg: Lars Kuipers – Rijksvastgoedbedrijf.
Willen II , graaf van Holland en Zeeland, tevens even Rooms koning in afwachting van zijn kroning tot keizer van het Heilige Roomse Rijk. Hij werd voor die tijd vermoord door de West – friese boeren.
Koning Willem II staat niet op de fontein, die staat op het Buitenhof aan de vijver.