Zeeland en Zuid-Holland hebben de nog bestaande houten geschenkwoningen van de Watersnoodramp 1953 in kaart gebracht. Hopend op behoud.
Nederland ontving na de ramp hulp uit de hele wereld, o.a. in de vorm van voedsel, dekens, zandzakken, kleding en speelgoed. Een bijzondere gift kwam uit Noorwegen, Finland, Zweden, Denemarken, Oostenrijk en Frankrijk: die landen schonken prefab huizen om dakloos geraakte gezinnen een nieuw thuis te geven. Enkele jaren terug pleitte medewerker Rob Lureman in een uitvoerige reportage in erfgoedmagazine MONUMENTAAL met vooruitziende blik al voor inventarisatie en behoud van de bijzondere huizen.
In opdracht van de provincies Zeeland en Zuid-Holland heeft de stichting Dorp, Stad en Land nu een inventarisatie gemaakt van de nog bestaande noodwoningen.
Bouwpakketten
Uit Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken, Oostenrijk en Frankrijk kwamen indertijd bouwpakketten voor in totaal 860 complete huizen. De karakteristieke panden getuigen 68 jaar later nog steeds van deze internationale steun.
Vragen van statenlid Bart Vermeulen (SP) lagen aan de basis voor de gezamenlijke inventarisatie van de geschenkwoningen in Zuid-Holland en Zeeland.
Zo weten we nu dat in Zuid-Holland van de 248 geschonken huizen er nog 179 over zijn. Bijna de helft verkeert in gave tot zeer gave staat. In twee gemeenten (Goeree-Overflakkee en Hoeksche Waard) zijn noodwoningen aangewezen als gemeentelijk monument.
Alle nog bestaande geschenkhuizen zijn ook online te bekijken in de Cultuurhistorische Atlas Zuid-Holland(verwijst naar een andere website) (kaartlaag 3.a) en in de Kaart Cultuurhistorie Zeeland(verwijst naar een andere website) (kaartlaag Watersnoodramp 1953).
Instandhouding
De twee provincies willen met de inventarisatie bijdragen aan instandhouding van de huizen, die zij als uniek kwalificeren.
Gemeenten en eigenaren kunnen de gegevens betrekken bij bescherming van de houten woningen als beeldbepalend pand, gemeentelijk monument of beschermd dorpsgezicht.
Van het inventarisatieproject is een beknopte digitale publicatie gemaakt, die onlangs is aangeboden aan de leden van Provinciale Staten van beide provincies. Een uitgebreide publicatie verschijnt in het najaar.
Zeeland en Zuid-Holland hopen dat door de inventarisatie van de overgebleven geschenkwoningen de verhalen van de Watersnoodramp en de internationale steun zichtbaar blijven voor de generaties ná ons.
Foto: “Het is aan gemeenten en andere belanghebbenden om met dit erfgoed zorgvuldig om te gaan”, verklaart de provincie Zeeland (foto Stichting Dorp, Stad en Land).
Woningstichting HW Wonen exploiteert de nog in de Hoeksche Waard resterende geschenkwoningen schaamteloos voor commerciële huurprijzen. Zo kreeg een kennis van mij ruim tien jaar geleden een Noorse woning aan het Osloplein in Puttershoek. Was in zeer slechte staat van onderhoud, want de Puttershoekse Noorse woningen werden toch afgebroken, houtrot en kostbaar achterstallig onderhoud liet geen rendabele renovatie toe. Wat de sociale woningverhuurder er niet van weerhield om de nieuwe huurder ruim 400 euro per maand te vragen aan huurpenningen… Zou Noorwegen het indertijd zo bedoeld hebben…?