Het mondiaal rondwarende coronavirus heeft de wereld in korte tijd op zijn kop gezet. De Stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) – waarin ruim 180 Nederlandse kastelen en historische buitenplaatsen zijn vertegenwoordigd – maakt zich ernstige zorgen over de organisatorische en financiële gevolgen.
Waar een nieuw seizoen voor deze publiekstoegankelijke erfgoederen had moeten beginnen, is dat nu onmogelijk. Voor een deel van de 71 museaal benutte huizen zijn de sluitingsgevolgen uiterst zorgelijk, zo blijkt uit onderzoek door de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM).
Treurnis
Zonder uitzondering betreuren alle huizen dat zij hun maatschappelijke en educatieve diensten niet kunnen verlenen. Alle huizen en horecagelegenheden zijn gesloten, nergens vinden nog rondleidingen of educatieve programma’s plaats.
Veel tuinen en parken zijn niet of (nog) slechts beperkt toegankelijk. Naast zorgen voor het welzijn van medewerkers/vrijwilligers, zijn er bedrijfsmatige en geldelijke consequenties. Thuiswerken is veelal onmogelijk voor personeel met publieksfuncties (w.o. kassa- en educatiemedewerkers).
Werktijdverkorting
Op sommige huizen is werktijdverkorting aangevraagd voor conservatoren en tuinkrachten of kunnen zzp’ers niet meer worden ingezet. Op middellange termijn geldt dat naar verwachting voor meer zzp’ers. Vrijwilligers blijven thuis, hun betrokken inzet bij het (voort)bestaan van het erfgoed wordt gemist.
De ondervraagde huizen melden, dat vrijwel alle evenementen (huwelijken, vergaderingen, diners) zijn afgelast. Voor tal van kastelen en historische huizen kan dat vergaande financiële implicaties hebben. Men geeft aan de omstandigheden hooguit een paar maanden te kunnen uitzingen, maar het mislopen van inkomsten gaat op den duur voor veel organisaties zeer ten koste van onderhoud en beheer.
Beroep op steunfonds
Naast zorgen over de gevolgen van corona, vrezen instellingen ook haar effecten in de periode na de gezondheidscrisis.
Wat als bezoekers en vrijwilligers uit angst wegblijven of dat strenge regelgeving omtrent het ontvangen van gasten van kracht wordt? Er heerst grote onzekerheid over de situatie na de pandemie. Om die redenen is collectief beroep gedaan op een steunfonds voor gederfde inkomsten, medewerkers, zzp’ers en vrijwilligers.
Foto: De poorten van kastelen en historische buitenplaatsen blijven voorlopig dicht (foto sKBL).
Ja, allemaal heel deprimerend en vooral natuurlijk voor de betaalde medewerkers, want zij voelen het vooral in hun portemonnee. Maar wel is er nu tijd vrij gekomen voor (thuis)onderzoek en het schrijven van verhalen, waar later in allerlei vormen weer gebruik van gemaakt kan worden. Wie weet wat voor nieuwe historische ontdekkingen er worden gedaan. En dat onderzoek doe je meestal alleen, eenzaam op een kamertje in een stoffig archief of alleen achter je computer, neuzend in allerlei virtuele archieven, die nog lang niet allemaal hun schatten hebben geopenbaard. Ook is er tijd om allerlei zaken ‘bij’ te werken zoals de bibliotheek of fototheek op orde brengen. Het hek op deze foto is gesloten, maar staat wel scheef en dat geeft een slordige indruk. Foto’s bijwerken en benoemen is belangrijker dan het lijkt op het eerste gezicht. Ik heb het hek op denier bijgevoegde foto even recht gezet. Wie geeft deze bijgewerkte foto een titel, welk hek van welke buitenplaats dient hier als voorbeeld van alle ellende?
/Users/carlaoldenburger/Pictures/Photos Library.photoslibrary/resources/renders/9/995F0F10-C34F-4A56-B11C-67B84C37139C_1_201_a.jpeg
Ja zo kan ik ook restaureren: gewoon de foto van een in slechte staat verkerend landhuis even met een fotobewerkingsprogramma bijwerken, of iets dat in de werkelijkheid scheef staat digitaal rechtzetten. Of begrijp ik je verkeerd? De luxe van in je eentje een archief bijwerken is wellicht voor singles een leuke en nuttige, maar als je een gezin hebt, je partner werkt ook vanuit huis, mét de thuis verkerende kinderen en het lesgeven etc dan praat je net even anders…
Arjen, kijk even naar de horizon. Die staat scheef. Wat je doet is de horizon rechtzetten, niet het hek.
Ah de horizon, dan snap ik het. Dat doe ik ook met regelmaat in foto’s. Rest mijn opmerking dat wellicht veel of sommigen ineens veel tijd hebben maar dat ik dit helemaal niet zo ervaar. Ik word verwacht twintig uur in een historisch landhuis interieur onderhoud te verrichten, mijn zoontje die vijf dagen per week thuis is te helpen als thuisleraar, mijn vrouw werkt 3 1/2 dag online vanuit huis en er wordt een beroep gedaan op mij om bij personeelstekort in verpleeghuis waar mijn moeder woont in te vallen. Ik kan mijn moeder nu niet meer opzoeken – mocht ik daar gaan werken bijzonder genoeg dan weer wel.
Er zijn geen bezoekers, geen collega’s hier in het landhuis. Tijd voor je zelf hebben, reflecteren: ik doe het graag maar liever niet noodgedwongen. Ik ervaar de tijd dus momenteel anders dan de schrijfster die tijd heeft om een horizon in een foto recht te zetten.
Dit landhuis van zeer grote erfgoedwaarde maakte een kans om nog een jaar als museum geopend te blijven. Door de pandemie is besloten vanwege financieel risico er van af te zien: deuren blijven dus ook na de pandemie voorlopig dicht voor bezoekers en vrijwilligers.
Tijd genoeg, geld: te weinig.