De klokkenstoel in de toren van de Jacobuskerk te Zeerijp (provincie Groningen) en een klein deel van de vloer onder de klokkenstoel worden gerestaureerd en verstevigd. De opknapbeurt is gebaseerd op een plan dat vrijwilligers van de kerkelijke gemeente Maarland enkele jaren geleden hebben opgesteld. Met als achtergrond de wens een ontbrekende luidklok terug te brengen naar de toren. Verwacht wordt dat het herstel medio februari zal zijn afgerond.
De huidige Anna- en Jacobklok, in 1502 door Geert van Wou gegoten, hangen nu aan gedeeltelijk stalen krukassen. Die worden vervangen door houten, rechte krukassen conform de oorspronkelijke constructie. Tegelijkertijd worden de luidwielen en bevestigingen vervangen. Simon Laudy van Klokken- en Kunstgieterij Reiderland tekent voor de uitvoering.
Onderdelen die in het verleden zijn aangepast, worden hersteld. Denk aan schoren die ontbreken of toevoegingen die afbreuk doen aan het originele doel. Alle pengat verbindingen van de klokkenstoel worden gecontroleerd, waar nodig worden nieuwe, houten doken aangebracht. Tenslotte zal de klokkenstoel behandeld worden tegen houtworm. Verantwoordelijk voor de restauratie is Aannemers – Restauratie en Molenmakersbedrijf Molema.
Fondswerving voor nieuwe klok
Bedoeling is dat in de derde gang weer een klok komt. Het ambachtelijke gietproces geschiedt ter plekke (dus bij de toren) in de buitenlucht. De lokale commissie en vrijwilligers van de kerkelijke gemeente zijn op het ogenblik druk doende fondsen te werven om de nieuwe klok mogelijk te maken.
Oude Groninger luidklokken
Nog altijd zijn in Groningen tientallen oude luidklokken aanwezig, ze overleefden eeuwen en oorlogen. De oudst bewaard geblevene stamt uit 1300 en hangt in de toren van Stedum. Onbekend is waar en door wie deze klok is gegoten. Nieuwere exemplaren kwamen in de vijftiende eeuw uit de werkplaats van de familie Klinghe in Bremen of in de zestiende eeuw uit Kampen, uit de gieterij van de familie Van Wou. Zo ook de oude klokken in de toren van Zeerijp.
Kerk en toren van het dorp in de gemeente Eemsdelta zijn sinds april 2015 eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK).
Film: SOGK https://youtu.be/jLmPN-jz0I4
Foto: Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK).
Typisch gevalletje van “De klok horen luiden…”?? Inderdaad hangen er twee klokken in de toren van Zeerijp. De grootste is gegoten in 1502 door de beroemdste klokkengieter uit N.W. Europa van rond 1500, Gheert van Wou uit Kampen en is -volgens het randschrift- ‘THER EER SANT ANNEN EN SANT IACOB…GEGOETEN’. De andere is een hergieting uit 1955 door Jacobus Van Bergen uit Midwolda van een Van Wou-klok, eveneens uit 1502, die was opgedragen aan ‘IHESUS MARIA IOHANNES’. Deze laatste was in 1951 gescheurd.
Beide klokken zijn na de Tweede Wereldoorlog aan stalen krukassen opgehangen en zijn nu bij de restauratie van de klokkenstoel aan houten rechte assen gehangen, conform de 16de-eeuwse situatie. Houten krukassen, genoemd in het artikel, passen niet bij laat-middeleeuwse klokken.
Adolph Rots, lid luidklokken- en uurwerkencommissie SOGK