De Nederlandse Kastelenstichting (NKS), de stichting Kastelen historische Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) en erfgoedvereniging Heemschut maken zich ernstig zorgen over de vergevorderde plannen van de gemeente Voorst om huizen te bouwen op de Basseltse Enk en in het Fliertdal in het Gelderse Twello.
Beide locaties behoren tot de zogenoemde Groene Carré, de landgoederenzone rond Twello, bestaand uit een parkachtig landschap met tal van rijksbeschermde boerderijen en buitenplaatsen. Met uitvoering van de plannen van de gemeente Voorst, aldus de bezwaarmakers, wordt vrijwel het hele open gebied bebouwd.
Waardevol ensemble
De landgoederen aan de noordzijde van Twello, de beoogde woningbouwlocatie, zijn veelal vanaf de zeventiende eeuw ontwikkeld. De aanwezige bossen, lanen en pachtboerderijen waren vaak onderdeel van de buitenplaats, en vormen daarmee een waardevol ensemble.
Enkele provincies in Nederland maken daarom gebruik van buitenplaatsbiotopen in hun erfgoedbeleid. Dit instrument is ontwikkeld om buitenplaatsen en hun ruimtelijke context te beschermen tegen kwaliteitsverlies door bijvoorbeeld stedelijke druk. Zodoende worden de cultuurhistorische en ruimtelijke kwaliteiten van buitenplaatsen behouden, versterkt en waar nodig kwalitatief verder ontwikkelt.
Een de(r)gelijk onderzoek ontbreekt in de voorbereiding van het bestemmingsplan van Twello. Genoemde cultuurhistorische en ruimtelijke aspecten worden daardoor in de planontwikkeling teniet gedaan, vinden NKS, sKBL en erfgoedvereniging Heemschut.
De geplande woningbouwlocaties vallen binnen het beschermde Gelders Natuurnetwerk (GNN), binnen de Groene Ontwikkelzone (GO) en Nationaal Landschap Veluwe, dat het accent legt op het belang van verdere versterking van het open landschap.
Openheid essentieel
Voor een cultuurhistorisch en landschappelijk waardevolle enk geldt volgens de drie erfgoedbeschermers dat juist openheid, het niet bebouwd zijn, tot de essentie van de plek en haar kernkwaliteiten behoort.
“In de eenheid en betrekkelijke gaafheid ligt de grote kracht, kwaliteit en levensvatbaarheid”. Zowel de Basseltse Enk als het Fliertdal is beperkt ontsloten en kent een rijke flora en fauna.
Oproep
De NKS, de sKBL en Heemschut roepen de provincie Gelderland en de gemeente Voorst dringend op om, gezien de eerder genoemde kwetsbaarheid van de landgoederenzone van Twello, af te zien van de voorgenomen bebouwing, het karakter van de buitenplaatsbiotoop te waarderen en zorgvuldig mee te wegen in besluitvorming over de toekomst van het gebied.
Foto: Het zicht op landgoed Beekwolde verdwijnt door de bouwplannen, zeggen NKS, sKBL en Heemschut.
De buitenplaats die genoemd wordt is Beekwolde, vroeger Beekzicht. Dit is voorzover ik weet niet een rijksbeschermde buitenplaats of ben ik abuis? De melding van dit probleem is natuurlijk zeer terecht, maar voor een lezer, die niet in de streek bekend is, niet erg duidelijk. Laat liever een kaart zien van het hele buitenplaatsenbiotoop met namen van buitenplaatsen, zodat de lezer kan oordelen en mee kan denken over de ruimtes die aangetast worden.