Nu de lockdown voorzichtig wordt opgeheven, kiezen veel mensen voor een zomervakantie in eigen land. Terecht, want er valt nog veel te ontdekken. Zo kan eenieder alleen al in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht een dag lang binnenkijken in moderne museumwoningen.
Maar er zijn ook prachtige hedendaagse huizen in Groningen, Drachten en Schaijk. Profiteer van de kleinere groepen om voldoende afstand te houden. Je hebt deze huizen dan zelfs nagenoeg voor jezelf.
Nieuwe details en troost
Naarmate we de afgelopen maanden meer tijd thuis doorbrachten, leerden velen hun woning beter kennen en merkten zo nieuwe details op – een reflectie van middaglicht tegen een muur, geluiden uit de omgeving, vogels in de tuin – en vonden troost in kleine dingen. Juist nu we zelf zo lang aan huis gekluisterd zijn geweest, is het interessant en leuk te ervaren hoe anderen vroeger woonden.
Vernieuwing
Vooral huizen waarbij architecten en hun opdrachtgevers hun vernieuwende ideeën over wonen hebben vormgegeven zijn inspirerend.
Voor de voorlopers van nieuwe ontwikkelingen in de architectuur, de avant-garde architecten die de Nederlandse architectuur wereldwijd op de kaart hebben gezet, fungeerde het particuliere huis vaak als laboratorium om nieuwe technologieën uit te proberen, materialen te testen of nieuwe opvattingen over de ideale plattegrond.
De meest bijzondere van deze huizen zijn nu museum; van chique villa tot bescheiden appartement in een sociaal woningbouwcomplex. Hun bewonersgeschiedenis is vaak opmerkelijk, waardoor een bezoek niet alleen over architectuur, techniek of esthetiek gaat, maar ook over sociale omstandigheden, familierelaties, en soms zelfs hele familiedrama’s. Bezoekers stappen in feite in een tijdcapsule en ervaren de geschiedenis op concrete en onderhoudende manier.
Inspiratiebron voor dagtripjes
Twintig moderne museumwoningen in Nederland zijn verenigd in het Iconic Houses Netwerk. De belangrijkste architecten uit de vorige eeuw zijn hierin vertegenwoordigd. Elk decennium, op de jaren ’40 na, vanwege WO II, levert boeiende voorbeelden.
Ook pal over de grens zijn prachtexemplaren te vinden, zoals het Brutalistische Van Wassenhove Huis van Juliaan Lampens in België. Of twee door Ludwig Mies van der Rohe ontworpen meesterwerkjes in Duitsland: Haus Lange en Haus Esters in Krefeld.
Zoek op land, of scrol over de wereldkaart en zie in één oogopslag aan welke uitzonderlijke pareltjes uit de recente architectuurgeschiedenis een bezoek kan worden gebracht.
Iconic Houses Netwerk
In 2012 besloot een internationale groep professionals die moderne museumwoningen runnen om het Iconic Houses Netwerk te vormen tot platform voor kennisuitwisseling, samen te werken en nieuwe activiteiten te ontwikkelen.
Iconic Houses, een Nederlands initiatief, is naar eigen zeggen de enige organisatie die zich internationaal inzet voor het vergroten van kennis over en het ondersteunen van toonaangevende voorbeelden van 20e-eeuws woonontwerp. De website iconichouses.org maakt het leven gemakkelijker voor fans van 20e-eeuwse architectuur en fungeert inmiddels voor velen als bucketlist voor architectuurreizen. De site biedt een handig overzicht met 150 van ’s werelds meest iconische moderne museumwoningen. In sommige kan men ook overnachten.
De 20 moderne Nederlandse museumhuizen op een rij
1920 – Jachthuis Sint Hubertus, H.P. Berlage Residence-museum-jachthuis-Sint-Hubertus
1921 – Het Schip Modelwoning, Michel de Klerk Schip
1921 – Van Doesburg Rinsemahuis, Theo van Doesburg Van-Doesburg-Rinsemahuis
1921 – De Papaverhof, Jan Wils Papaverhof-daal-en-berg
1923 – De Dageraad Woningbouw Dageraad-housing-complex
1923 – Van Zessenhuis, Cornelis van Eesteren Van-Zessen-house
1924 – Rietveld Schröderhuis, Gerrit Rietveld en Truus Schröder-Schräder Rietveld-Schroder-house
1930 – De Kiefhoek Museumwoning, J.J.P. Oud Kiefhoek-house-museum
1931 – Erasmuslaan Modelwoning, Gerrit Rietveld Erasmuslaan
1932 – Sybold van Ravesteyn huis, Sybold van Ravesteyn Sybold-van-Ravesteyn-house
1933 – Huis Sonneveld, Brinkman & Van der Vlugt Sonneveld-house-museum
1934 – Dijkstra huis, Ben Merkelbach en Charles Karsten Dijkstra-house
1938 – Chabot Museum, G.W. Baas Chabot-museum-rotterdam
1952 – Van Eesteren Museumappartement Van-Eesteren-museum-apartment
1958 – Robijnhof Modelwoning, Gerrit Rietveld Robijnhof
1967 – Jan de Jonghuis, Jan de Jong Jan-de-Jonghuis
1971 – Diagoonwoning, Herman Hertzberger Diagoonwoning
1984 – Kubuswoning, Piet Blom Cube-house
1992 – Van Schijndelhuis, Mart van Schijndel Van-Schijndel-house
2001 – Wall House #2, John Hejduk Wall-house
Foto: Interieur van het Sybold van Ravesteynhuis in Utrecht, 1932 (foto Arjan Bronkhorst).
Vreemde keuze
Atelier museum Eddy Roos van stichting de groep van de figuratieve abstractie ANBI vraagt of het mogelijk is dit. Museum op te nemen.?