Het huidige plan voor Paleis Soestdijk en omgeving gaat niet door. Het bestemmingsplan voor de herontwikkeling van het landgoed en woningbouw in het aangrenzende Alexanderkwartier in Baarn is vernietigd. Dat volgt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (woensdag 24 januari 2024).
De Afdeling bestuursrechtspraak gaat in haar ruim honderd pagina’s tellende uitspraak uitvoerig in op de ingediende bezwaren. Zij komt tot de slotsom dat onder andere de verkeersafwikkeling en -veiligheid bij evenementen niet deugdelijk zijn onderzocht. Ook is het bestemmingsplan voor wat betreft de gevolgen voor Natura 2000-gebieden niet met de vereiste zorgvuldigheid voorbereid en is het plan in strijd met verschillende bepalingen uit de provinciale omgevingsverordening.
Op deze en andere punten krijgen veel bezwaarmakers gelijk. Vanwege de hoeveelheid en de aard van de gebreken in het Baarnse bestemmingsplan, ziet de Afdeling bestuursrechtspraak geen andere mogelijkheid dan het bestemmingsplan volledig te vernietigen.
Van tafel
De uitspraak betekent dat het huidige plan voor de herontwikkeling van Paleis Soestdijk en de woningbouw van tafel is. De gemeente Baarn kan de herontwikkeling van het landgoed en de woningbouw – al dan niet in gewijzigde vorm – alsnog mogelijk maken.
Het is aan de gemeenteraad om hierover een besluit te nemen. Daarbij zal het lokale bestuur rekening dienen te houden met deze uitspraak en de gebreken die daarin genoemd worden, moeten herstellen. De Afdeling bestuursrechtspraak gaat in haar uitspraak uitvoerig in op de bezwaren, om de gemeente zoveel mogelijk duidelijkheid te geven bij eventuele vervolgbesluitvorming.
Elf beroepschriften
MeyerBergman Erfgoed Made By Holland is eigenaar van het landgoed en initiatiefnemer van het project. Het bestemmingsplan voorzag in restauratie van het voormalige woonpaleis van koningin Juliana, herontwikkeling van tuin en park, de bouw van 98 appartementen in het Alexanderkwartier, maar ook in de komst van een winkel, een horecagelegenheid en een hotel.
Daarnaast bood het plan mogelijkheden om delen van het landgoed te gebruiken voor evenementen. Tegen het bestemmingsplan waren elf beroepschriften ingediend. Tot de bezwaarmakers behoren naast particulieren het Utrechts Landschap, de Stichting behoud het Borrebos, de Stichting De Parel van Baarn, de Stichting Werkgroep Roofvogels Nederland, de Stichting Behoud de Eemvallei en Natuurmonumenten. Van de elf bezwaarmakers hebben er acht gelijk gekregen. Drie beroepen van particulieren zijn ongegrond verklaard.
‘Totaal niet verwacht’
In 2022 ging een ruime meerderheid van de gemeenteraad van Baarn akkoord met het bestemmingsplan. Dat schetst de hoofdlijnen waarbinnen het landgoed mag worden ontwikkeld. Maar gegeven de uitspraak van de Raad van State kan de MeyerBergman Erfgoed Groep zijn voornemens niet uitvoeren. De eigenaar van het landgoed laat weten het besluit van de Raad van State ’totaal niet verwacht te hebben’. Het bedrijf noemt het wrang dat de gemaakte plannen niet doorgaan.
Blij
Natuurorganisaties daarentegen zijn blij met de RvS-uitspraak. “Want het gaat slecht met de natuur, dus bescherming ervan is meer dan ooit nodigt”, zegt Nicolette Buiter van het Utrechts Landschap. De bouw van bijna 100 nieuwe woningen, een hotel en het mogelijk maken van evenementen zou volgens haar leiden tot grote aantasting van de natuur.
“Het gebied is een belangrijk onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland, dat in het leven is geroepen om de biodiversiteit te behouden door natuurgebieden met elkaar te verbinden. Het bos in Baarn is een thuis voor allerlei soorten dieren zoals ringslangen, dassen en reeën. Daar horen we met respect mee om te gaan. Gelukkig ziet de Raad van State dat ook en is het bestemmingsplan vernietigd”.
Foto: De Raad van State heeft het bestemmingsplan voor de herontwikkeling van het landgoed Soesdijk en woningbouw in het aangrenzende Alexanderkwartier vernietigd (foto Suzan Baars).
Omdat de overheid voor een te lage prijs Paleis Soestdijk heeft verkocht en de koper niet heeft geselecteerd op vermogen is deze situatie ontstaan.